Trezor

REČ REDITELjA - Za današnje emitovanje u "Trezoru", reditelj Božidar Zečević kazivao je svoje utiske o radu na dokumentarnom filmu, o snazi audi-vizuelnog dokumenta, o važnosti čuvanja i ponovnih prikazivanja takvih zapisa.

Učesnik: Božidar Zečević, reditelj,  filmski teoretičar i publicista

Snimatelj Goran Prokić, asistent Milorad Ševo, snimatelj zvuka Miljan Đukić, saradnik-snimatelj Milena Marković, organizator Gordana Grdanović, urednik Bojana Andrić

Snimano 07.10.2015, premijerno emitovano 20.10.2015; Redakcija za istoriografiju, urednik Dobrivoje Ilić

SAVEZNIK SA KAMEROM - ova filmska priča rekonstruisana je na osnovu memoara snimatelja Vladimira Ješurina i filmskog materijala koje je sam Ješurin snimio tokom oslobođenja Jugoslavije od Kolašina, preko Ivangrada /Berana/, Sandžaka, Aleksandrovca, Brusa, Valjeva do Beograda. Ješurin je ostvario niz prijateljstava sa partizanima što je i zabeležio kamerom. Autor Božidar Zečević o sovjetskom ratnom snimatelju i dopisniku pukovniku Vladimiru Ješurinu. Ješurin je 1944. godine snimao dejstva Narodne oslobodilačke vojske Jugoslavije od Kolašina do Beograda.

Zečević se u uvodu emisije obraća gledaocima: "Kada sam nedavno bio u Moskvi došao mi je do ruku ovaj autentičan rukopis knjiga sećanja Vladimira Semjonovića Ješurina. On je svojom kamerom zabeležio jedinstvene i autentične primere oslobođenja naše zemlje, slikao ljude i događaje i o tome ostavio hiljade metara autentične filmske građe, koja danas predstavlja prvorazredan dokument za istoriju ovih dramatičnih vremena. Bio je rasan predstavnik sovjetske dokumentarističke škole koja se vaspitala u duhu klasičnog postulata "uhvatiti život iznenada", bio je kino oko, bio je kino glas, bio je film istina. Zatočenik jedne škole do krajnosti posvećene autentičnom filmskom prizoru kome se ne dodaje i ne oduzima ništa od onoga što u trenutku snimanja sam sadrži. Umešati se dakle u sam život po cenu visokog rizika, po cenu ranjavanja čak i pogibije samo da bi se sačuvao dokument, da bi se od zaborava i truljenja spaslo vreme. Zbog tog velikog ideala mala ali fanatično posvećena armija filmskih snimatelja svih nacija posejala je i danas seje svoje kosti diljem zemaljske kugle. Njima i posvećujemo ovu emisiju. Evo ovo je ta kamera KS koju smo za ovu priliku izvadili iz Muzeja filmske kinoteke. Jedna je od onih koje su po cenu života i smrti spasle zaborava hiljade ljudskih lica i događaja u Drugom svetskom ratu. U nju staje jedva 30 metara 35mm filmske trake, navijala se na feder ručno, ima kaiš za osiguranje pa se u trenutku mogla potegnuti kao pištolj. Zato je i bila namenjena snimanju iz ruke u autentičnim najčešće ratnim uslovima. Borila se za dokument kod Vjazme, Staljingrada ali i u Crnoj Gori, prilikom oslobođenja Beograda, na Sremskom frontu, sve do Drave i Trsta.

Volođu Semjonovića Ješurina nažalost nisam stigao da upoznam, umro je pre pet godina u svojoj rodnoj Moskvi, do kraja života vezan za svoju matičnu kuću Centralni studio za proizvodnju dokumentarnih filmova. Videćemo ga ovde kao već sedog veterana kako i dalje snima. Reporterski vek započeo je u pustinjama Etiopije, zatim su ga prebacili na granicu u jeku Rusko-Finskog rata, pa na južni pol, pa u bitku kod Tamnopolja gde je ranjen i najzad padobranom u Jugoslaviju na Durmitor u junu 1944. godine, da kao Sovjetski ratni snimatelj saveznik sa kamerom zabeleži završne operacije za oslobođenje Jugoslavije i Beograda, gde se njegova kamera zaustavila. Naravno nastavio je da snima na drugim ratištima." U emisiji je korišćen izuzetno značajan filmski materijal.

Učesnici: general Milutin Mirača, pukovnik Pavle Bojčević, reditelj Miša Mirković, prof. Nikola Majdak, autor Božidar Zečević; glumci Boban Petrović, Mirjana Marić, Rade Pavelkić, Siniša Kukić

Scenarista i reditelj Božidar Zečević, producent Rade Pejčinović, snimatelj Đorđe Murculović, montažer tona Viktor Simić, montažer slike Milica Lazić

Proizvodnja Televizija Beograd, 1989-1990, Redakcija Dokumentarnog programa, urednik Srebrenka Ilić