Povodom ovogodišnjeg jubilarnog, 20. Međunarodnog festivala etnološkog filma koji se održava u oktobru ove godine u Etnografskom muzeju u Beogradu, gost je viši kustos Saša Srećković, menadžer Festivala.

Govori se o istorijatu festivala, kriterijumima, odnosno vrstama selekcija, upoređuje sa sličnim festivalima u okruženju i u svetu. Prvi festival je održan 1992. godine u konaku manastira Sveti otac Prohor Pčinjski. Cilj festivala je popularizacija tradicionalanih kultura naroda sveta i afirmacija novih stvaralačkih i istraživačkih pristupa u antropološkom dokumentarnom filmu.

Etnološki (odnosno etnografski ili antropološki) film kao vrsta dokumentarnog bavi se tradicionalnom narodnom kulturom, kao i procesom njene promene tokom godina.

"Trezor" će ove godine u redovnim intervalima prikazivati filmove iz produkcije TVB koji su učestvovali i bili nagrađivani na ranijim Festivalima, a pokušaće da pribavi saglasnost za prikazivanje filmove i drugih producentskih kuća iz Srbije i okruženja. U ovom prvom izdanju, prikazuje se jedan film Televizije Beograd koji je učestvovao na 1. festivalu 1992. i jedan iz privatne produkcije koji je prijavljen za ovogodišnji, 20. Festival etnološkog filma.

* Učesnici: Saša Srećković, viši kustos Etnografskog muzeja; sagovornik i urednik Bojana Andrić

* Snimano 10.06.2011, Redakcija za istoriografiju

Vučari iz sela Boljevca, Narodni običaji - U Boljevcu u Srbiji, filmski je snimljen ''ophod'' vučara, nekada veoma rasprostranjen običaj. ''Vučari'' isključivo muškarci nose vuka ispunjenog slamom, u zimskom periodu od Božića do Poklada, kroz više sela i taj ophod traje nekoliko dana.

Svaka kuća veselo i rado dočekuje ''vučare'' i bogato ih daruje: rakijom, slaninom, mesom.... a vuka vencem crvenih paprika i vunom. Preko vune vuku se simbolično žrtvuje ovca, kako ih ne bi davio. Tom prilikom vrše se određene magijske radnje za zaštitu ukućana. ''Vučari'' igraju kolo ispred kuće kome se pridružuju ukućani pa i meštani.

Pošalice prisutne su od početka do kraja ''ophoda''. Ovde se radi o spletu veoma starih obreda, koji su u našoj paganskoj prošlosti imali ''zadatak'' da putem imitativne magije obezbede uspeh u lovu, osiguraju razmnožavanje životinja i opštu plodnost i blagostanje ljudske zajednice.

Film je prikazan na Prvom festivalu etnoškog filma, 1992. godine. Nagrade "Anđeo Prohora Pčinjskog" dobili su Ilja Slani za scenario i Bratislav Grbić za kameru. A pre toga, na Međunarodnom festivalu etnografskog filma u Nici, 1991. godine Ilja Slani dobio je nagradu "Sveti Blez" za režiju.

* Snimljeno u saradnji sa žiteljima sela Boljevca

* Snimatelj Bratislav Grbić, snimatelj zvuka Bojan Kovačević, montažer Svetlana Nedeljkov, scenarista i reditelj Ilja Slani

* Premijerno emitovano 29.04.1983, Redakcija naučnog programa, urednik Vladimir Jelenković.

Mitrovdan u Osečini - Stara crkva u Osečini sagrađena je 1735. godine, prema zapisu crkvenog istoričara Ilariona Ruvarca iz 19 veka. Crkva je od kamena, a pokrivena je drvenim crepom. Od postanka pretrpela je tri razaranja, tri puta je paljena i i tri puta obnavljana, ali su ikone, predmeti i dokumenta većinom stradali.

Prvi put je paljena u vreme bune pod Kočom Anđelkovićem 1777. godine, drugi put 1815. tokom II srpskog ustanka, treći put u vreme austrougarske ofanzive 1915. godine.

Snimano je u crkvi Vaznesenja gospodnjeg na krsnu slavu crkve Svetog Dimitrija, 8. novembra, i dok se govore o prošlosti i vezanosti Osečana za crkvu kroz generacije, kamera snima običaje koji se na taj dan obavljaju u staroj crkvi i novom hramu koji je sagrađen u samoj blizini.

* Kazivači: Živan Grujičić iz Narodnog muzeja u Valjevu; Nenad Stevanović, predsednik opštine Osečina; vladika valjevski Milutin; Živko Jančić iz Lopatnja; Tomislav Nedeljković i Dragoslav Dimitrić iz Plužca; Tomislav i Nemanja Janković iz Osečine

* Scenario, kamera i režija Dobrivoje i Dobrila Pantelić, montaža Biljana Savić

* Proizvodeno 2010, Tri-D.