Enciklopedija za radoznale

Dušničke vodenice. Donji Dušnik je centar Zaplanja, nekada važnog putnog, zanatskog i trgovačkog kraja koji se nalazi u blizini Niša. Smešten je u podnožju Suve planine, i to baš na potezu gde se nalaze najjača planinska vrela. Na bujnim planinskim potocima, nalaze se atraktivni ostaci desetina nekada aktivnih vodenica. Svaka vodenica ima svoju istoriju i priču.

Lejlek džamija, u naselju Ćukovac, u Novom Pazaru, jedna je od najstarijih u izvorima pominjanih džamija u tom gradu. U narodu je poznata kao Lejlek džamija, a to ime potiče od lejleka (rode), ptice koja se kod muslimana smatra uvaženom, svetom.

Pravo ime džamije, koje je, doduše, očuvano samo u dokumentima, jeste Ahmed-beg ili Ahmed-beg silhadar džamija. To će reći da je tu džamiju gradio izvesni Ahmed-beg koji je bio silhadar, a to znači službenik vezira ili paše zadužen za čuvanje i održavanje oružja. On je, očigledno, bio dobro plaćen za posao koji je obavljao, pa je bio u položaju da izgradi džamiju.

Specijalni rezervat prirode "Uvac" je zaštićeno prirodno dobro od izuzetnog značaja, tj. prirodno dobro prve kategorije. Nalazi se u jugozapadnoj Srbiji, u okviru Starovlaško-raške visije, uklješten između masiva planina Zlatar, na jugozapadu i Javor, na severoistoku. Specijalni rezervat prirode Uvac prostire se na teritoriji opštine Nova Varoš, površine 5,525 hektara i teritoriji Opštine Sjenica, površine 2.018 hektara, što ukupno iznosi 7.543 hektara. Minimalna nadmorska visina rezervata je 760 metara, a maksimalna 1.322 metra. Čuven je po najvećem staništu beloglavih supova. O čitavom tom dobru brine poseban tim rendžera.

Selo Izvor, smešteno na brežuljcima planine Crnook, na nadmorskoj visini od 1.055 metara, nedaleko od Bosilegrada, u Pčinjskom okrugu. Selo koje je posle oslobođelja Bugarske od Turaka, 1.878, bilo opštinsko središte tadašnjeg Krajišta, danas ima sedamdesetak stanovnika mahom Bugarske nacionalnosti. U centru sela, nalazi velika i veoma vredna crkva.

Snimatelj Periša Đinđić, urednik i reditelj Miodrag Zupanc.