TV prozor

U susret 27. martu Svetskom danu pozorišta koji je ustanovljen odlukom Međunarodnog pozorišnog instituta 1961; a 2022. obeležava se pod sloganom "Pozorište i kultura mira".

Odbrana Sokratova i smrt - U Platonovim spisima opisani su poslednji trenuci Sokrata (470-399. pre n.e.) znamenitog atinskog filozofa i, prema njegovim mnogobrojnim učenicima i sledbenicima, uzora filozofa uopšte. O njegovom životu, učenju i načinu istraživanja istine doznajemo preko Platonovih spisa. Pod optužbom da je kvario omladinu i uvodio nove bogove koje država ne priznaje, atinski (demokratski sud), sastavljen od 501 građanina, osudio je Sokrata na smrt. Kazna je izvršena ispijanjem pehara kukutinog otrova. Ovako je "TV Revija" 24. februara 1971. najavila emitovanje: "Još jedna Sokratova smrt - Da bi upoznala svoje gledaoce sa najboljim scenskim ostvarenjima dramska sekcija TV Beograd snimila je predstavu Jugoslovenskog dramskog pozorišta Sokratova odbrana i smrt, ulogu čuvenog grčkog filozofa tumači Ljuba Tadić, tekst za ovu predstavu zasnovan je na originalnom Sokratovom delu koje su za pozorište priredili Balbina Batelino i dr Branivoj Đorđević, koji je ujedno i reditelj predstave. Sokratova odbrana i smrt doživela je scensko izvođenje u atrijumu Narodnog muzeja u Beogradu. Delo je naišlo na dopadanje kod pozorišne publike, a predstavu je posetio i predsednik republike Josip Broz Tito sa suprugom Jovankom. Za razliku od ranijih pozorišnih predstava prenetih na mali ekran Odbrana Sokratova i smrt snimljena je u televizijskom studiju." Dok je kritika Dragoslava Zire Adamovića, objavljena u "TV reviji" 5. marta 1971, sledeća: "Jedna od najboljih beogradskih predstava Sokratova odbrana i smrt specijalno je rađena za televiziju. Reditelj Zdravko Šotra je uspeo ono što njegov pozorišni kolega nije: smirio je Ljubu Tadića i upozorio ga da igra mudraca koji ništa ne postiže snagom svoga glasa. Ovako smireni Sokrat delovao je izvanredno: misaono, superiorno, snažno. Jedna od najboljih kreacija Ljube Tadića, bez ikakve sumnje... " 

- Uloge: Ljuba Tadić (Sokrat), Ljubomir Bogdanović (Platon), Tanasije Uzunović (Kriton, u prvoj podeli igrao je Svetolik Nikačević), Borislav Stjepanović (Fedon, u prvoj podeli igrao je Mihailo Janketić), Slobodan Đurić (Kebet, u prvoj podeli igrao je Stojan Dečermić), Mlađa Veselinović (Sudija, u prvoj podeli igrao je Karlo Bulić), Marijan Lovrić (Melet), Mihajlo Kostić (Anit), Ivo Jakšić (Likon), Vojislav Brajović (Zakon, u prvoj podeli igrao je Budimir Jeremić), Milan Ajvaz (Tamničar)
- Pisac Platon; dramaturg Miroslav Karaulac, prevod dr Miloš Đurić, scenograf i kostimograf Vladislav Lalicki, slika Momčilo Lazarević, svetlo Jovan Čedić, mikromani Mihailo Džabić, Petar Dujić; snimatelj zvuka Divna Rajić, mikser slike Pavle Marković, magnetoskop inž. Ljubomir Čolović, tehn. vođstvo inž. Mihailo Radović, organizatori Milorad Bajić, Olga Petkov; sekr. režije Vera Amar; kamermani Vojislav Lukić, Sreten Stanojević, Božidar Nikolić, Dragoljub Đorđević; adaptacija i pozorišna režija dr Branivoj Đorđević; TV režija Zdravko Šotra
- Premijerno emitovano 24.02.1971, Redakcija dramskog programa, urednik Vasilije Popović; reprizirano u ciklusu "Teveteka" 31.03.1998; u "Trezoru" 15.03.2002, 01.03.2004, 28.10.2008, 27.03.2013, 27.03.2020 

Petak, 25.03.2022. na RTS SVET u 01.20 posle ponoći

"Vreme televizije", 87. epizoda: drugi deo emisije o dramskim serijalima i serijama Televizije Beograd

Igrani program šesti deo: Dramski serijali i serije, drugi deo - 87. epizoda serije Vreme televizije nastavlja svedočenje o dramskim serijalima i serijama. Serijal dokumentarnog žanra Jastuk groba mog rađen je po scenariju Slobodana Stojanovića u režiji Save Mrmka. Odnosi se na boravak Dositeja Obradovića u Trstu 1807. godine i Dositejevu odluku da ode u Srbiju, gde već tri godine teče Prvi srpski ustanak. Ta odluka je i prekid Dositejevog sentimentalnog odnosa sa daleko mlađom ženom, što je specifična nadgradnja koja serijalu daje obeležja originalnog televizijskog serijala. Serijal Jastuk groba mog, jedan od vrhova tadašnje televizijske produkcije, ostvaren je radom izuzetne autorske, izvođačke i saradničke ekipe. Ali, ni scenarista Slobodan Stojanović, ni reditelj Sava Mrmak, ni autor muzike Baronijan Vartkes nisu više među živima da svedoče o svom doprinosu. Kada je reč o dramskim serijama, realizovana je u celini i emitovana samo serija Vuk Karadžić po scenariju Milovana Vitezovića, u režiji Đorđa Kadijevića. Realizacija je otpočela 1984. godine, a završena je 1987, kada je serija i emitovana. Serija Vuk Karadžić je najbolja biografska serija urađena u Televiziji Beograd. U njoj se, dok prati život i rad Vuka Karadžića, prikazuju i prelomni momenti istorije i kulture srpskog naroda u doba nastanka moderne srpske države, tako da je značajna i po tim domašajima. Grandiozna serija Seobe, rađena po istoimenom delu Miloša Crnjanskog, jednom od najboljih romana srpske književnosti, takođe započeta u prethodnom periodu, nije okončana u celini zbog spleta raznih nepovoljnih okolnosti. Tek 1994. godine završene su dve epizode koje se temelje samo na prvoj knjizi romana. Još gore sudbine bila je serija Sveti Sava. Milovan Vitezović je napisao scenario i, uz početne mere za organizaciju produkcije, na tome se stalo. Bio je to kraj ambicija Televizije Beograd da realizuje grandiozne dramske serije, iako su se stekle sve autorske pretpostavke za takve poduhvate. U ratnim godinama koje će nastupiti opadala je finansijska, a samim tim i produkciona snaga Televizije Beograd, pa su takvi projekti ostajali za neizvesnu budućnost. U narednoj epizodi predstavićemo humorističke serije i cikluse.

- Učesnici: montažer Petar Putniković, direktor fotografije Slobodan Obradović, urednik Milovan Vitezović, reditelj Đorđe Kadijević, urednik Igranog programa Ljubomir Radičević
- Scenarista dr Miroslav Savićević; urednici dr Miroslav Savićević i Vesna Došen; voditelj Mića Orlović; reditelj Nikola Lorencin
- Premijerno emitovano u "Trezoru" 16.10.2011, reprizirano 09.04.2015 (RTS SAT); Redakcija za istoriografiju, urednik Bojana Andrić