Pristupačan program: Kvadratura kruga - Čudna jada od Mostara grada (SZJ)

Fizička granica između ta dva grada je reka Neretva. Ni obnovljeni stari most u Mostaru nije uspeo da spoji razdvojene obale Neretve i ljude koji žive na njima.

Međunarodna zajednica naterala je lokalne vlasti u Mostaru da taj grad učine jedinstvenim i da izbrišu sve granice i zidove na levoj i desnoj obali Neretve. Na papiru, Mostar je jedinstven grad, ali u stvarnosti i dalje postoje dva paralelna sveta, dva paralelna života u Zrinjskom i Bošnjačkom Mostaru, gde se svako drži svoje obale i svojih zidova.

Na levoj obali Neretve je Sveučilište i na tom univerzitetu se uči na hrvatskom jeziku i po drugačijem programu od onog na Univerzitetu "Džemal Bijedić", koji se nalazi na desnoj obali Neretve.

Na levoj obali je autobusni kolodvor, a na desnoj autobuska stanica. I sa jedne i sa druge stanice, znači, iz istog grada, kreće se put Sarajeva, Zagreba i drugih destinacija.
U Mostaru postoje dve odvojene Elektrodistribucije, dve odvojene pošte, deca u školama uče po različitim programima i na različitim jezicima.

Svi sa kojima je Branko Stanković, autor emisije Kvadratura kruga, razgovarao slažu se u jednom, a to je da su u Mostaru sigurno zajednički: vlast, policija, vatrogasci, voda i vazduh. Stanković je noću tragao po kafićima i diskotekama, pokušavajući da utvrdi da li mladi ljudi, kada padne mrak prelaze sa jedne na drugu obalu Neretve.

U emisiji posvećenoj Mostaru, Stanković traga za odgovorom koji su to mostovi, vidljivi i nevidljivi, koji  mogu ponovo spojiti razdvojene ljude u Mostaru i mogu li Srbi, ako se vrate u taj grad, biti jedan od tih mostova.

Do 1992. godine, odnosno do rata, u Mostaru je živelo oko 25.000 Srba. Do sada ih se vratilo oko 5 000. Srbi žive na obe obale Neretve, i na istočnoj i na zapadnoj. Oni nemaju svoju obalu u Mostaru, ali imaju svoju opštinu koja se zvanično zove Istočni Mostar, a koja je od grada Mostara udaljena više od 50 kilometara.

To je, po mnogo čemu, specifična opština, ne samo u Bosni i Hercegovini, već i na celom Balkanu. Po broju stanovnika, to je najmanja opština u Republici Srpskoj i broji svega 500 stanovnika.

Tu opštinu čine tri sela: Zijemlja, Kamena i Kokorna. Opština Istočni Mostar, u kojoj, osim Srba, žive i Bošnjaci, nema ni škole, ni ambulante, tako da 40-oro dece iz te opštine svakog dana roditelji voze svojim automobilima do najbliže škole u Nevesinju, koje je od te najmanje i najnerazvijenije opštine koja je pripala Srbima, udaljeno preko 20 kilometara.

Trebaju li Mostaru Srbi i treba li Srbima Mostar, jedno je od pitanja koje Stanković otvara u svojoj emisiji u kojoj ćete videti i početak obnove Saborne crkve u Mostaru, koja je srušena tokom poslednjeg rata.

Pre izgradnje hrama Svetog Save u Beogradu, to je bila najveća pravoslavna crkva na Balkanu. Ona je poslednji simbol Mostara koji još nije obnovljen. U obnovu tog hrama, koji se nalazi u istočnom delu Mostara, uključili su se i Hrvati i Bošnjaci.

Autor: Branko Stanković