Trezor

Povodom Dana ustanka u Srbiji

O početku ustanka - razgovor sa Slobodanom Ristanovićem inicijatorom snimanja filma Sedmojulske zvezde koji će "Trezor" nakon toliko godina premijerno danas emitovati. Slobodan Ristanović je rođen 1932. godine u selu Gornja Badanja (opština Loznica), gde je pohađao osnovnu školu. Gimnaziju do male mature i Učiteljsku školu završio je u Šapcu, a Filološki fakultet i posdiplomske studije u Beogradu. Kao srednjoškolac učestvovao je u izgradnji Novog Beograda 1948. i 1949. godine. Obavljao je dužnosti: učitelja i direktora osnovne škole, profesora i direktora srednje škole, republičkog prosvetnog inspektora, podsekretara u Izvršnom veću Srbije i direktora Republičkog zavoda za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja. Objavio je preko 150 stručnih i naučnih radova u domaćim i inostranim listovima i časopisima i 25 knjiga, među kojima i sledeće: Društvene nejednakosti i obrazovanje, Reforma srednje škole - da li smo na pravom putu, Obrazovanje i društvo... Jedan je od autora i nosilac izdavačkog projekta (u dva toma) velike monografije Jadar u prošlosti. Nosilac je više nagrada i priznanja, među kojima: Nagrada "23. septembar" Loznica; Orden rada I reda, Zlatni beočug Beograda, Vukova nagrada.  

- Učesnici: dr Slobodan Ristanović, sagovornik Bojana Andrić
- Urednik istraživač Vesna Ignjatović, organizator Gordana Grdanović, tehničko vođstvo Dejan Belovuković i posada Studija X, snimatelji zvuka Slaviša Lepojević, Vladan Janković; dizajner svetla Dobrivoje Marković; kamermani Slobodan Ratković, Slobodan Momčilović; video mikser Mira Zagorac, reditelj Ramadan Demirović, montažer Ljubomir Plavljanić, autor Bojana Andrić
- Snimano 24.04.2015, premijerno emitovano 05.05.2015. samo u noćnom terminu; Redakcija za istoriografiju, urednik Dobrivoje Ilić

Sedmojulske zvezde - O nastanku filma dr Ristanović kaže: "U okviru Republičkog zavoda za obrazovanje postojao je sektor za nastavni film. Povodom 30 godina ustanka 1971. godine u saradnji sa stručnjacima, istoričarima i učesnicima samog događaja nastala je prva monografija o ustaničkom kraju, tako je nastao i dokumentarni film koji je obuhvatio ustanak i razvoj oslobodilačkog pokreta u Jugoslaviji. Sva ta dešavanja nosio sam u sebi, oslonio sam se i na sećanja svoga dede i oca, istorijske arhive i druge izvore. Dejan Kosanović je predložio da film režira Krsto Škanata. Imali smo veliku pomoć armije tako da je snimanje obavljeno veoma brzo. "Dunav film" je dao svoju tehniku za snimanje i montiranje filma, a "Jadran film" je napravio kopije... Odluka o dizanju ustanka doneta je 4. jula 1941. na sednici u kući Ribnikara na Topčideru, kojoj su prisustvovali Tito, Lola Ribar, Ivan Milutinovć, Aleksandar Ranković, Sreten Žujović, Svetozar Vukmanović Tempo i Milovan Đilas. Doneta je odluka o dizanju ustanka i proglas o stvaranju partizanskih odreda, kao i direktan poziv komunistima da se za to koriste tradicionalni skupovi, okupljanja oko crkve, škole, na vašarima i sl. Tu direktivu je dobio i okružni komitet partije u Valjevu i formiran je prvi valjevski partizanski odred sa 4 čete sa po 50 partizana. Na Ivanjdan, 7. jula u Beloj crkvi narod je obavešten da Rađevačka partizanska četa Valjevskog partizanskog odreda zakazuje zbor. Na zboru je bilo oko 150 do 200 ljudi poslednji je govorio Žikica Jovanović Španac i obavestio narod da je doneta odluka o ustanku i pozvao ga da ustane i da svoj doprinos i podršku u borbi za slobodu..." U filmu o početku Drugog svetskog rata, sedmojulskom ustanku u Srbiji i razvoju narodnooslobodilačke borbe sve do same pobede svedoče akteri ovih burnih godina.

- Učesnici: Miloš Minić, Aleksandar Jevtić, Avram Rosić, Bogosav Mitrović - Šumar, Milosav Milosavljević, Vladan Bojanić, Mića Jeremić, Milorad Janković
- Realizacija: Krsto Škanata, Sveta Lukić, Bratislav Stojanović, Petar Ljutić, Radivoje Vujić, Baronijan Vartkes, Petar Kralj, Slobodan Ristanović, Ratiborka Ćeramilac, Zoran Bogdanović, Vladan Škorić, Milo Lekić, Vladan Bojanić
- Proizvedeno 1971, Republički zavod za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja SR Srbije i "Dunav film"; reprizirano 05.05.2015. samo u noćnom terminu u "Trezoru"

Utorak, 07.07.2015. na RTS SAT

Izbor iz ranijih "Trezora": Komentari vojnog pilota u penziji Dragana Veličkovića i vojno-političkog komentatora Miroslava Lazanskog o Vojnoj paradi i Tehničkom zboru '85 i komentar istoričara Srđana Miloševića o proteklih 70 godina borbe protiv fašizma

Povod i komentari - Uoči obeležavanja Dana pobede nad fašizmom u Drugom svetskom ratu podsećamo se Jugoslovenske narodne armije koja je i doprinela tom najvažnijem događaju u istoriji Evrope. Parada 1985. godine u čast 40 godina pobede nad fašizmom, bila je prva vojna parada oružanih snaga Jugoslovenske narodne armije bez prisustva predsednika Jugoslavije, Josipa Broza Tita, ali i poslednja vojna parada koju je organizovala JNA i SFRJ. Tradicionalno, na Dan pobede, 9. maja održan je defile pripadnika vojske, milicije i jedinice teritorijalne odbrane i predstavljeno naoružanja i oprema oružanih snaga, odnosno svega što je činilo potencijal vojske u tom trenutku. Naredna dva dana 10. i 11. maja trajao je Tehnički zbor na Ušću gde je bilo izloženo vojno naoružanje, velikim delom izrađeno u domaćim fabrikama; na Savi je demonstrirala Jugoslovenska rečna mornarica, a na nebu iznad Beograda Vojno vazduhoplovstvo sa akrobatskom grupom i padobrancima. Svečanosti su prisustvovali predstavnici iz 33 inostrane boračke organizacije i četiri člana iz tri savezničke vojne misije. Za ovu priliku vojska je podigla pontonski most od Ušća do Ratnog ostrva, koje su posetioci za velikom radošću koristili. U ovom arhivskom snimku videće se učesnici: general major Božidar Stevanović, general Zdravko Lončar, general pukovnik Stanko Mihalič, pilot Dragan Veličković i članovi akro grupe Vazduhoplovne vojne akademije: Josip Njari, Andrej Perc, Borivoj Bivic, Mišo Menđan, Mevludin Bešić, Svetislav Jović.
Snimak Tehničkog zbora gledaju i komentarišu vojni pilot u penziji kapetan Dragan Veličković koji je na svom "Orlu" jednosedu učestvovao u Tehničkom zboru '85. i vojno-politički komentator "Politike" Miroslav Lazanski.

- Učesnici: Dragan Veličković, Miroslav Lazanski
- Snimatelj Andrej Oštrbenk, saradnik snimatelj Milena Marković, snimatelj zvuka Nenad Mišić, rasvetljivač Dragan Urošević, tehnička podrška Dobrivoje Ilić, organizator Gordana Grdanović, urednici istraživači Vesna Ignjatović, Marijana Čuturilo; grafička obrada Ivan Jevtić, montažer Jovan Banović, autor Bojana Andrić
- Snimano 28.04.2015, premijerno emitovano 08.05.2015, Redakcija za istoriografiju, urednik Dobrivoje Ilić

Sažetak - na kraju 698. nedelje "Trezora" koja je protekla u znaku obeležavanja 35 godina od smrti Josipa Broza Tita i 70 godina od pobede nad fašizmom, pozvali smo Srđana Miloševića, istoričara mlađe generacije da nam da kratak pogled tih 70 godina koliko je prošlo od 1945. do danas. Srđan Milošević diplomirao je na odeljenju za istoriju na Filozofskom fakultetu u Beogradu, radi na Institutu za noviju istoriju Srbije u Beogradu. Bavi se istorijom Srbije i Jugoslavije u 20. veku, istorijom istoriografije i problemom istorijskog revizionizma. Objavio je veći broj istoriografskih i publicističkih tekstova.

- Učesnici: istoričar ma Srđan Milošević, sagovornik Bojana Andrić
- Tehn.vođstvo Miša Bačević, scenograf Petar Đinović, snimatelj zvuka Vladimir Kovač, dizajner svetla Marko Mikić, kamermani Dejan Rakonjac, Davor Karamarković, Marko Budimir; video mikser Ivona Živković, organizator Gordana Grdanović, reditelj Ramadan Demirović, urednici istraživači Vesna Ignjatović, Marijana Čuturilo; grafička obrada Nikola Rafajlović, montažer Nada Zildžić Dodig, autor Bojana Andrić
- Snimano 01.05.2015, premijerno emitovano 08.05.2015; Redakcija za istoriografiju, urednik Dobrivoje Ilić

Utorak, 07.07.2015. na RTS 3

Izbor iz ranijih "Trezora": Emisija iz 2011, povodom Festivala "Grad teatar" u Budvi

Budvanske avanture - Festival "Grad teatar" u Budvi, 8. jula puni 29 godina postojanja. Tim povodom, "Trezor" emituje "Budvanske avanture", mozaik od sačuvanih TV-zapisa iz arhive RTS-a i nekoliko priloga dopisnika iz Crne Gore o premijerama jednog od najznačajnijih letnjih festivala u regiji. Prva premijera Grad teatra bio je Kanjoš Macedonović u režiji Vide Ognjenović, čime se otvara i ovogodišnji Festival. Medijska pokrivenost Grad teatra , u početku oskudna, poslednjih godina raste i zbog atrakativnih dramskih produkcija. Za RTS, iz Budve je prethodnih godina, najčešće izveštavala Branka Krilović pa su tako nastale i emisije o predstavama  Kaligula, Don Krsto, Glorija. U Budvanskim avanturama sabran je deo sačuvanog materijala na temu teatra u Budvi, o najatraktivnijim predstavama, o spektakularnim selidbama iz prostora u prostor, o ekstremnim zahtevima umetnika.

- Učestvuju: Merin Smailagić, Marko Kentera, Vojislav Brajović, Tomaž Pandur, Mihailo Vukobratović, Branko Cvejić, Gorčin Stojanović, Branislava Liješević, Vida Ognjenović, Boris Mišković i drugi.
- Autor Branka Krilović, montažer Branislava Teodosić
- Premijerno emitovano 08.07.2011; Redakcija za istoriografiju.