Političke ideje u Srba

Pokušao je da stvori i novu, jedinstvenu jugoslovensku naciju. Ako je i napustio ideju oslobođenja i ujedinjenja vaskolikog srpskog naroda u jednoj državi, zamenivši je idejom ujedinjenja svih Južnih Slovena u jednoj državi, on je unekoliko ostvario obe te ideje. Jer, prvi put u svojoj istoriji, svi su Srbi odista bili oslobođeni i okupljeni u jednoj državi, makar ona i ne bila srpska.

Mladu državu od nastanka su potresali politički sukobi i nezavidna ekonomska i međunarodna situacija, tako da je mladi kralj bio uvaženiji i od svoje države. Pošto je uklonio glavne prepreke Apisa i Pašića, postao je ono što je želeo, vladar bez senke.

Marseljski atentat na Aleksandra Prvog 1934. delo je hrvatskih ustaša i bugarsko-makedonske nacionalističke organizacije VMRO, uz pomoć mađarskih i italijanskih vlasti, i uz čudno ponašanje francuskih i nekih drugih evropskih vlasti. Atentat je najavio Drugi svetski rat.

Ostala su pitanja koja se još postavljaju: nisu li ustaše bile samo pioni u otvaranju velike svetske partije smrti i da li je kralj Aleksandar smetao i prijateljima, a ne samo neprijateljima?

Autor: prof. dr Dragan Simeunović