Enciklopedija za radoznale

Manastir u Vitovnici

Manastir je podigao srpski kralj Milutin za vreme svoje vladavine od 1282. do 1321. godine. Nalazi se kod sela Melnice, od Petrovca na Mlavi udaljen je 10km. Ime manastira se prvi put pominje 1537. godine. Krajem 18. veka dozidana je priprata. Osnova manastira je krstoobrazna, a sama crkva sastoji se iz dva dela. 1865. godine umesto starih fresaka urađene su nove.

Septimije Sever

U centru Bele Palanke, nalazi se jedinstven rimski spomenik u našoj zemlji. Istražujući ostatke rimskog grada Remizijane, arheolozi su ga pronašli na lokaciji stara pijaca u Beloj Palanci. Posvećen je rimskom imperatoru Septimiju Severu, u kamenu je uklesan tekst koji objašnjava: U Remezijani upravnik provincije Kvint Anicije Faust (Q. Anicius Faustus)) diže spomenik posvećen Septimiju Severu i njegovom sinu Karakali Juliji Domni, 202. godine.

Veći broj istoričara i arheologa se bavio pitanjem povoda za podizanje ovog spomenika. K. Pač je izneo pretpostavku da je u Remizijani držan Sabor (konsilium) gornjomezijskih gradova i da su tom prilikom ukazane počasti caru i carici.

Vidlič

Vidlič je planina u Srbiji i Bugarskoj, istočno od Pirota između tokova Nišave i Visočice, pritoke Temštice (Temske). Najviši vrhovi su Basarski kamen 1377 m, Velika stena 1329 m, Golemi vrh 1371 m, Smilovski kamen 1348 m. Iako viši od Zlatibora, šumovitiji od Golije, lako dostupan kao Avala, na nekim mestima strm i izazovan kao Mosor ili Rumija, bogat lekovitim biljem bar kao Rtanj i Ozren zajedno, o Vidliču se malo zna i piše. Nekada brojna stočarska sela su opustela. Vidlič retko posećuju čak i planinari.

Bele vode

Istraživanjima na arheološkim lokalitetema Belovode i Belolice nedaleko od Petrovca na Mlavi dokazano je da je Vinčanska kultura od samog svog početka sredinom petog milenijuma pre naše ere poznavala obradu metala, što znatno pomera vremenske granice nastanka bronzanog doba.

Snimatelj: Periša Đinđić

Stručni saradnik: Milutin Dedić

Autor: Miodrag Zupanc