Enciklopedija za radoznale

Šalitrena pećina

Arheološki lokalitet Šalitrena pećina koja je smeštena u klisuri reke Ribnice, u selu Brežđe kod Mionice, iz godine u godinu arheolozima pruža dragocene podatke, kako o materijalnoj kulturi tako i o duhovnom životu paleolitskog čoveka. Šalitrena pećina predstavlja za sada najbogatije i najznačajnije paleolitsko nalazište u Srbiji.

Pirotski grad

Pirotski grad je zidano vojno utvrđenje podignuto uz desnu obalu Bistrice, na izdvojenoj steni kod uzvišenja Sarlah. Čine ga tri spojene celine: Gornji, Srednji i Donji grad. Gornji grad je podignut tokom poslednjih decenija XIV veka, u vreme kneza Lazara, a Srednji u periodu vladavine despota Stefana Lazarevića.

Hidrocentrala Temštica

Niz obronke Stare planine, uz mnoštvo virova, brzaka i vodopada, stropoštava se reka Temštica. Zbog toga je odlučeno da se na njoj izgradi hidroelektrana koja će snabdevati Pirot. Neposredno pred II svetski rat, sagrađena je kamena brana, dovodni tunel i cevovod, kao i mašinska zgrada, instalirana turbina domaće proizvodnje. Selo Temac odmah je dobilo struju.

Bogovađa

U Bogovađi, 14 kilometra jugozapadno od Lazarevca, nalazi se istoimeni manastir osnovan 1545. godine. Manastir Bogovađa bio je spaljen 1789. godine. Narodni prvak, sveštenik, slikar i drvorezbar, Hadži Ruvim, je sa učenikom Hadži-Đerom podigao novu crkvu i konake i verovatno izradio ikonostas. Hadži Ruvim je bio arhimandrit manastira od 1796. i u to vreme manastir je postao važno središte otpora protiv turske vlasti.

Snimatelj: Periša Đinđić

Stručni saradnik: Milutin Dedić

Autor: Miodrag Zupanc