Enciklopedija za radoznale

Arheo nalazište Čelina

U naselju Čeline, na obodu grada Priboja, otkriveni su ostaci kuća rudara obližnjeg neolitskog rudnika. Prema tragovima, kuće sa 70 do 100 kvadrata u osnovi su spaljene, ali su ostala kamena ognjišta i peći za pečenje hljeba, hrane i keramičkih posuda. Na zgarištu naseobine nađeni su noževi, svrdla i sekire od kamena, buzdovani brušeni pijeskom, igle, šila, probojci, kukice za pecanje ribe i poljoprivredne alatke izrađene od kosti jelena, kao i jedna bakarna perla. Radovima rukovodi Savo Derikonjić, arheolog.

Beli most

Beli most ili Most ljubavi je naziv za neveliko ali lepo zdanje u Gornjoj Vranjskoj mahali, u ulici Devet Jugovića, koje premošćava plahovitu Vranjsku reku.

Most je simbol i ponos Vranjanaca, krasi grb grada Vranja. Prema zapisu na kamenoj ploči, podignut je 1844. godine. O nastanku postoji nekoliko legenedi.

Ispirač zlata

Na Peku, od njegovog izvora blizu Majdanpeka, do ušća u Dunav kod sela Kusiće, zlatna žica se ispirala još u doba Rimljana i Turaka. Legenda kaže da su za caricu Kleopatru napravljene minđuše od zlata iz Peka. Ispirači zlata masovno su dolazili na obale Peka u potrazi za bogatstvom, a ko je i koliko dragocenog metala uspeo da pronađe, ostala je vekovna tajna. Osamdesetogodišnji Stojan Velojić iz Neresnice jedan je od poslednjih ispirača zlata na Peku.

Mažići

Među sedam manastira i osamnaest crkava koji su u Mileševskoj eparhiji poslednjih godina obnovljeni ili iznova sagrađeni, ubraja se i manastir Svetog Georgija u Mažićima, koji se gotovo dva veka nalazio u ruševinama.

Ova drevna bogomolja u istorijskim izvorima se pominje još u dvanaestom veku, starešina manastira je bio među izabranicima koji su birali Studeničkog igumana. Rekonstruisan je u duhu polovine trinaestog veka kada je ovo značajno zdanje obnovio kralj Milutin.

Niška banja

Niška Banja se nalazi na jugoistoku Srbije, pored magistralnog pravca Niš-Sofija. Leži u podnožju Koritnjaka, ogranka Suve Planine, na nadmorskoj visini od 248 m. Udaljena je 10 km od Niša i 250 km od Beograda.

Autor: Miodrag Zupanc

Snimatelj: Periša Đinđić