Pet opština dele područje čudnovate Radan planine, čijim se fenomenom već niz godina bavi Zavod za zaštitu prirode Srbije. Međutim, to je i planina koja svojim prirodnim i kulturno-istorijskim dobrima istovremeno spaja pet opština juga naše zemlje.

To je pokrenulo energiju i znanje grupe ljudi ovoga kraja - jer od ljudi sve kreće - koji su sačinili projekat čiji je krajnji cilj izlazak iz siromaštva, kulturni i ekonomski napredak i zaustavljanje raseljavanja mladih ljudi. Prvi zadatak bio je da se radansko područje sa svojim blagom približi domaćoj i svetskoj javnosti. To podrazumeva izgradnju komunikacija koje bi povezale prirodna i kulturno-istorijska blaga radanskog područja. Jer, valja znati da je Radan planina u dalekoj prošlosti bila u vizantijsko i srpsko srednjovekovno doba bila gusto naseljena i da su preko nje vodili važni putevi koji su spajali istok i zapad ovog dela Evrope.

Prepoznali smo ovu inicijativu grupe entuzijasta i vizionara i pre nešto više od godinu dana krenuli u realizaciju dokumentarno naučnogfilma iz dva dela koji povezuje najznačajnija mesta ovog područja. Ovaj film trajne vrednosti realizovan je sa nepojmljivo skromnim sredstvima i uz minimalne produkcijske uslove, ali sa velikim entuzijazmom, znanjem i zalaganjem cele ekipe. Zato je i rađen u nekoliko faza, onako kako smo obezbeđivali uslove za nastavak snimanja. Svesni da se ovakvi filmovi svuda u svetu rade sa neuporedivo većim budžetom modernim tehničkim sredstvima, svi članovi ekipe ulagali su maksimum svoga znanja i energije.

Mora se naglasiti da film ne bi ugledao svetlost dana bez velike pomoći AD Planinke iz Kuršumlije, MUP-a Srbije, koji je obezbedio helikopter za snimanje iz vazduha, Instituta za istoriju, Regionalnog muzeja Prokuplje i drugih stručnjaka i stanovnika ovog kraja koji su od samog početka shvatili značaj realizacije ovakvog projekta.

U dve polučasovne epizode predstavili smo i gledaocima približili najznačajnija mesta radanskog područja, kao i samu Radan planinu koja je na neki način prirodni glavni junak filma. Prvi deo filma počinje u Pločniku, nadomak Prokuplja gde je jedna civilizacija nestala u plamenu pre sedam hiljada godina. Tu su potom prve zadužbine Stefana Nemanje, manastiri Svete Bogorodice i Sv. Nikole nadomak Kuršumlije, bazilika iz 6. veka, kao i sama sa svojim svedočanstvima, koja je neko vreme bila i prva prestonica Stefana Nemanje. Gledaoci će potom moći da dobiju još neka saznanja o čudesnim vodama Lukovske i Prolom banje. Prvi deo filma završava se u jedinstvenoj Đavoljoj varoši, prirodnom fenomenu koji je od pre dve-tri godine poznat širom sveta.

Drugi deo filma nastavlja put od Đavolje varoši i preko ništa manje lepog i zagonetnog Radana do Caričinog grada koji je u 6. veku podigao veliki vizantijski vladar i graditelj Justinijan prvi, grada koji posle hiljadu i pet stotina godina čuva svedočanstva o jednom od najsjajnijih perioda Vizantije. Na ovom putu gledaoci, pored ostalog posetiti selo Đake, Sokolov vis, Delivode, Ripivode mesto koje je naša ekipa imala sreću da prva ovekoveči kamerom.

Svako od mesta, koje smo snimili i obradili, sigurno zaslužuje svojim značajem zaseban film, ali smatramo velikim dostignućem ako ovaj poduhvat ostvari bar deo edukativnog zadatka i kulturne uloge javnog servisa kao obaveze prema gledaocima. Takođe, veliki je uspeh ako ceo poduhvat doprinese rađanju novih ideja koje će otvoriti puteve za izlazak pet, ali samo ekonomski, najsiromašnijih opština u Srbiji iz zaostalosti.

Film je sniman istančanim senzibilitetom snimatelja Milana Stanića i Dragana Živića.

Režija: Lela Janić.

Autor filma: Milica Bajić Đogo.