petak, 17. jan 2020, 16:22 -> 13:42

100 godina od rođenja Frederika Felinija na RTS 2

Malo je stvaralaca u istoriji filma koji su toliko uticali na njen tok kao što je Federiko Felini, a istovremeno bili dobro prihvaćeni i od publike, običnog sveta, što pokazuju mnogobrojne nagrade, ali i prisutnost u popularnoj kulturi. Povodom stogodišnjice od rođenja jednog od najuticajnijih filmskih reditelja dvadesetog veka, RTS će od 20. januara emitovati čak pet njegovih filmova, ponedeljkom na RTS 2, u 22.00 č, kao i dokumentarac o njegovom radu – „Felini: Ja sam veliki lažov“.

Federiko Felini (Rimini, 20. januar 1920 - Rim, 31. oktobar 1993) bio je italijanski filmski reditelj i scenarista. Rođen je u Riminiju pored Rima. Pored Mikelanđela Antonionija smatra se za glavnog pokretača druge italijanske filmske renesanse. Za života je smatran kritičarem društvenih pojava u italijanskom građanskom društvu u posleratnom razdoblju, oslikavao je ekonomski prosperitet i njegove deformacije. U Sjedinjenim Državama smatran je najrespektabilnijim evropskim rediteljem, i osobom čija je popularnost bila uporediva s najistaknutijim filmskim zvezdama njegovog doba.

Ozbiljan rad na filmu započeo je 1945. godine kroz saradnju s rediteljem Robertom Roselinijem, kod kojeg je bio koscenarista i asistent reditelja u filmovima „Rim, otvoreni grad" i „Paisa".

Prvi film „Svetlosti varijetea" režira zajedno sa Albertom Latuadom 1950. godine, a prvi samostalno režirani film „Beli štrajk" snimio je 1952. godine. Godinu dana kasnije za film „Dangube", koji je prvi na RTS-ovom repertoaru (20. januara, RTS 2, 22.00 č) dobio je Srebrnog lava na festivalu u Veneciji. Prvog Oskara dobio je za film „Ulica" 1954. godine, kao najbolji strani film. Zatim snima filmove „Probisvet" i „Noći Kabirije", u kome je njegova supruga Đulijeta Masina imala naslovnu ulogu, što mu donosi novog Oskara.

Nakon tri godine pauze u radu, 1959. godine snima „Slatki život" i „Saturikon". Za „Slatki život" (koji emitujemo 27. januara) nagrađen je Gran prijem u Kanu. Za film „Osam i po" (03. februara, RTS 2) s Marčelom Mastrojanijem ponovo dobija Oskara, a ovaj se film smatra najuspešnijim nakon 1960. godine.

10. februara na programu će biti „Đulijeta i duhovi" koji je posvetio svojoj ženi, glumici Đulijeti Masini, koja je bila i njegova muza, a zatim 17. februara kao poslednji film iz ciklusa emitujemo - „Glas meseca", ujedno i poslednji Felinijev film.

Federiko Felini režirao je ukupno 20 filmova za koje je muziku uvek radio Nino Rota. Petog Oskara dobio je za životno delo, a uručen mu je 1993. godine. Nedugo zatim Felini je preminuo od srčanog udara 31. oktobra 1993. u bolnici u Rimu, samo dan nakon pedesetogodišnjice braka; a ubrzo 23. marta 1994. preminula je i njegova supruga Đulijeta.

Svi Felinijevi filmovi su provokativni, ekstravagantni, rađeni u njegovom jedinstvenom autobiografskom stilu koji često karakteriše fascinacija bizarnim. Odlikuju se izvanrednom lepotom, intelektualnom dubinom i izražavaju stalnu težnju ka širenju mogućnosti audio-vizuelnog jezika za istraživanje procesa stvaranja, društva i uma.

Uživajte!