Enciklopedija za radoznale

Dubnica i druge priče Jelašnička klisura

Kuća u Donjoj Kamenici

Donja Kamenica je selo knjaževačke opštine u podnožju Stare planine. U centru sela se nalazi vredna, dvotornja, crkva Sv. Bogorodice iz XIV veka. Na periferiji su rasute veoma stare i retko dobro očuvane kuće koje reprezentuju narodno graditeljstvo XVIII i XIX veka.

Jelašnička klisura

Klisura u podnožju Suve Planine, udaljena desetak kilometara od Niša i 3 km od Niške banje. Nalazi se u atrima sela Jelašnica i Čukljenik. Od 1995. godine deo klisure je stavljen pod zaštitu kao "Specijalni rezervat prirode Jelašnička klisura". Najveća nadmorska visina iznosi 580 metara (Radovanski kamen ili Radov kamen), a najmanja visina je 293 metara. Floru klisure odlikuju brojne endemske vrste. Posebno se ističu dve tercijarne balkanske vrste Natalijina ramonda (Ramonda nathaliae) i Srpska ramonda (Ramonda serbica).

Dubnica

Manastir Dubnica se nalazi u selu Božetići na obroncima planine Javor, samo nekoliko kilometara od Sjenićkog jezera. Na usamljenom je mestu, pomalo tajanstvenom, sa briljantno klesanim portalima, rozetama, prozorima i oltarskim nišama. Na jedinom i već ispranom ostatku freske, na dovratniku portala naosa, tri od četiri slovna broja škrto svedoče da je Manastir Dubnica građen i živopisan 1422. godine. Arsenije Čarnojević je, tumače pripovedači i hroničari, poslednju zimu pred Veliku Seobu proveo u Dubnici bezbedan i siguran do proleća 1690. godine, kada je sa narodom i sveštenstvom prešao Savu i Dunav. Sa njima se selio i veliki broj žitelja Starog Vlaha i Polimlja.

Pločnik

Pločnik je arheološki lokalitet Vinčanske kulture u istoimenom selu kraj obale Toplice, nedaleko od Prokuplja. Kompleks naselja iz mlađeg kamenog doba (postojalo je od 5500. do 4700. godine pne) se prostire na površini od oko 110 hektara, a otkrića iz prve decenije XXI veka ukazuju da je reč o najstarijem metalurškom centru na svetu. Početkom septembra 2009. godine je započela izgradnja rekonstrukcije neolitskog sela, a postoje ideje da se lokalitet turističkim vozom poveže sa Prokupljem, Kuršumlijom i Đavoljom Varoši.

Spomen-park Kuršumlija

U samom centru Kuršumlije nalazi se veoma lepo oblikovan i uređen park u kome je monumentalni spomenik borcima iz Balkanskih i Prvog svetskog rata, tragično stradalom pesniku Milutinu Uskokoviću i žrtvama bombardovanja iz poslednjeg rata.

Snimatelj: Periša Đinđić

Urednik i reditelj: Miodrag Zupanc