Kvadratura kruga: Vojvodina u hiljadu slika, drugi deo

Najčuvenija i najjača vojna formacija Austrougarske monarhije bili su šajkaši koje su nazivali i „Vukovi sa Dunava" jer su bili strah i trepet na Dunavu, Tisi i Savi. Šajkaši su na tim rekama bili brana hrišćanstva i živi zid Osmanlijama.

Dok su u Banatu i Bačkoj, šajkaši vodenu granicu branili svojim brodovima zvanim šajke, Sremci, koji su takođe bili graničari, vojnu granicu su branili sa svojim konjima koji su im bili ne samo saborci, saputnici već i sapatnici.

Konji su i drugim Vojvođanima bili najveća uzdanica ne samo u ratu, već i u radu jer su sa njima obavljali najveći deo poslova na njivi i u domaćinstvu. Do 1955. godine u Vojvodini je bilo čak 285.000 konja.

Oktanske bedevije, traktori i kombajni isterali su konje iz vojvođanskih atara, a parni i električni mlinovi istisnuli su vetrenjače, kojih je samo u Banatu bilo 280. Vreme je samlelo vetrenjače kao i đeram čija se škripa sve ređe čuje na vojvođanskim salašima, na kojima se još uvek mogu sresti guske koje su mnogima bile spas u gladnim godinama, a uz to su im obezbeđivale najfiniju i najmekšu postelju, jastuke i jorgane punjene perjem.

Još jedno od obeležja Vojvodine su kibicfensteri, prozori izbačeni iz ravni fasade, kroz koje se moglo gledati, odnosno kibicovati ne samo pravo, već i levo i desno. Kibicfensteri su služili frajlama za tajno kibicovanje, a za ono javno služile su klupe ispred kuća u vojvođanskim sokacima i šorovima. Do pojave radija, televizije i Interneta na te klupe su se slivale sve važne informacije, ne samo iz sela, već i iz sveta. Na tim klupama se često isprobavala tek ispečena rakija, a još više vino.

Sremci iz vinskog, kao i oni iz drugih krajeva Srema nisu mogli bez vina, dok oni iz gospodskog ili ruzmarinskog Srema nisu mogli bez bermeta. Postojbina Bermeta su Sremski Karlovicu, koji su za vreme Marije Terezije dobili privilegovani status. Zahvaljujući baš tom vinu, aromatizovanom sa 70 lekovitih trava, kao i ausbruhu koji je služio kao lek.

I jedno i drugo vino danas proizvodi porodica Živanović iz Sremskih Karlovaca. U ovoj gotovo najstarijoj vinogradarskoj i vinarskoj porodici u Sremskim Karlovcima, čija vina odležavaju u lagumima, starim dva i po veka, u kojima je plemenita plesan ovenčala boce bermeta i ausbruha.

Urednik: Branko Stanković
Snimatelj: Darko Bursać
Montaža: Maroja Baronijan Šašić