Trezor, repriza

Odbrana Beograda 1914 - Položaj Beograda kao prestonice Srbije ga je činio strateškim ciljem i kao takvim veoma ranjivim, nakon njegovog osvajanja bi bio otvoren put za osvajanje centralne Srbije. Nikola Pašić je 25. jula 1914. predao odgovor austrougarskom poslaniku na ultimatum iz Beča, kojim je srpska vlada odbila određene tačke tog ultimatuma. Nakon toga, srpska vlada se seli u Niš, a Vrhovna komanda u Kragujevac. Prvi napadi austrougarske na Beograd su otpočeli 28. jula kada je i objavljen rat. Ti napadi trebalo je da demonstriraju silu i da zadrže što veće snage u Beogradu da bi time glavnina austrougarskih snaga koja bi ušla preko Drine naišla na što manji otpor.

Grad je bombardovan od strane austrougarske artiljerije sa leve obale Save, sa Bežanijske kose i sa monitora na Savi. Stari železnički most je srušen 29. jula 1914. Za vreme Cerske operacije, koja je trajala od 12. do 24. avgusta, Beograd je bio uništavan od strane artiljerijskih jedinica druge austrougarske armije koja se nalazila u Zemunu. Austrougarske trupe su 8. septembra započele novu ofanzivu preko Drine i Vrhovna komanda je bila prinuđena da Prvu armiju prebaci iz Srema na Drinu, a jedinice koje su učestvovale u odbrani Beograda na položaje uz Savu. Povlačenje koje je prethodilo Kolubarskoj bici, koristio je neprijatelj da neprekidno bombarduje Beograd.

Zbog odluke o skraćenju fronta, doneta je odluka da se Beograd napusti. Povlačenje jedinica koje su učestvovale u odbrani Beograda počelo je ujutru 30. novembra. Tom prilikom su uništeni svi prelazi, mostovi i vijadukti na putevima i železničkim prugama. Austrougarske trupe su bez otpora ušle u Beograd 2. decembra. Prva okupacija Beograda je trajala kratko, i to između 2. i 15. decembra 1914. godine. Beograd je oslobođen u završnoj fazi Kolubarske bitke koja je nazvana Beogradska operacija. Neprijatelj je poražen već nakon nekoliko dana od strane jedinica koje su činile odbranu Beograda, uz pomoć delova Druge armije. Time je otvoren put za ulazak Druge i Treće armije u Beograd. Beograd je prvi put oslobođen u Prvom svetskom ratu 15. decembra 1914. godine.

Scenaristi Branko Milovanović, Miodrag Jakšić; pisac teksta Branko Milovanović, spikeri Draga Jonaš, Mihailo Mijušković; muzički saradnik Marija Barbu, sinhronizacija Miodrag Ž. Vučković, Milija Krstić; producent Aleksandar Janković, organizator Zoran Banker, snimatelj Đuro Ivanović, asistent Nenad Živanovć, trik majstor Đurđe Đačić, Goran Burić; sekretarica režije Ljubica Petrović, montažer Aristea Vuletin, Milorad Ajdić; reditelj Miodrag Jakšić, urednik serije Branko Milovanović

Proizvedeno 1986, Redakcija obrazovnog programa, urednik Đoko Stojičić
 

Reč istoričara - Vojni istoričar Predrag Pavlović daje za "Trezor" još neke detalje i važne napomene povodom borbi za Beograd u Velikom ratu.

Učesnik: Predrag Pavlović, vojni istoričar

Urednik istraživač Vesna Ignjatović, snimatelj Goran Prokić, snimatelj zvuka Ljuba Jovanović,  mikroman Gordan Jović, rasvetljivač Rade Veselinović, saradnik-snimatelj Milena Marković, organizator Gordana Grdanović, grafička obrada Dragan Vladisavljević, montažer Nada Dodig Zildžić, urednik Bojana Andrić

Snimano 01.10.2015. u Udruženju ratnih dobrovoljaca 1912-1918, premijerno emitovano 13.10.2015; Redakcija za istoriografiju, urednik Dobrivoje Ilić