U susret jubileju osam vekova manastira Mileševe

U drugom delu emisije "U susret jubileju osam vekova manastira Mileševe" biće reči o slikarskom programu, o konzervatorskim intervencijama italijanskih stručnjaka, o kultu Svetog Save u srpskoj zemlji i Bugarskoj i o pomenu manastira Mileševe u našoj narodnoj književnosti.

Crkva Vaznesenja Hristovog u Mileševi sagrađena je kao jednobrodna crkva u stilu raške škole. Slikarski dometi srednjovekovnih majstora govore o važnosti samog manastira. Freske predstavljaju preteču i uvod u celokupni razvoj umetnosti koji će se u Italiji odvijati u drugoj polovini 14. veka. Mileševsko slikarstvo dopunjava i svojevrsnu prazninu u vizantijskoj umetnosti, između stvaralaštva vizantijske dinastije Komnina tokom 12. veka i renesanse dinastije Paleologa od kraja 13. do sredine 15. veka, jer su freske iz tog perioda uništene nakon pada Carigrada.

U istorijskim izvorima nije doslovno napisano, ali se u nauci smatra da Sveti Sava, ne samo da je pomogao svom sinovcu Vladislavu u izgradnji i slikarskom programu njegove zadužbine manastira Mileševe, već je imao odlučujuću ulogu.

Prenos moštiju Svetog Save iz Trnova u Srbiju opisali su životopisci Domentijan i Teodosije. Kult Svetog Save ubrzano se širio i van granica srpske zemlje, posebno u Bugarskoj. Time kada je kult Svetog Save zaživeo na tom prostoru bavili su se stručnjaci iz Bugarske koji su predstavili repertoar likova Svetog Save u bugarskim crkvama i na ikonama.

U prvoj polovini 16. veka, osim trgovačkih karavana, kroz Mileševu su prolazili vojna i diplomatska poslanstva, poklisari, pesnici, misionari i putopisci, koji su beležili značajne podatke o crkvi, manastiru i životu njegovih monaha.

U susret jubileju osam vekova manastira Mileševe, koji se obeležava 2019. godine, u okviru manastirskog kompleksa početkom septembra 2012. organizovan je Međunarodni naučni skup koji je okupio crkvene velikodostojnike i brojne naučnike, stručnjake iz Evrope, sa Balkana i iz naše zemlje. Naučni radovi objavljeni u okviru posebnog zbornika u velikoj meri će doprineti afirmaciji i osvetljavanju značaja ove srpske svetinje.

Urednik i scenarista: Ivana Kovačević

Reditelj: Dragan Marković