Enciklopedija za radoznale

Manastir na Babi

Ostatke Bogorodičine crkve na planini Baba kod Paraćina, trolisne osnove otkopali su seljaci 1923. godine. Nađen je i izvestan boroj fragmenata životopisa, a na nekima je bilo i lepo izrađenih ljudskih glava. Krajem osamdesetih i početkom devedesetih godina, organizovan je crkveni Odbor za obnovu. Kada su radovi započeti 2004, planirano je da novi hram bude sagrađen na sačuvanim temeljima jedne od najstarijih crkava moravske stilske grupe. Nažalost, hram je završen uz vidna odstupanja od prvobitnog srednjovekovonog izgleda.

Kladovo

Kladovo je kulturni i ekonomski centar Ključa, oblasti na severoistoku Srbije, nazvanoj po velikom meandru koji Dunav formira po izlasku iz Đerdapske klisure. Grad sa oko 10.000 stanovnika izgrađen je na samoj obali Dunava, na platou gde je u periodu rimske dominacije postojalo utvrđenje Zanes sa civilnim naseljem i ono se smatra začetkom nastanka današnjeg grada. U XII veku, kao slovensko naselje na tom prostoru pominje se Novigrad, koji su osvojili i razorili Turci, nakon Nikopoljske bitke 1396. godine i potom podigli veliko utvrđenje Fetislam.

Vinčanski Pločnik

Pločnik je arheološki lokalitet Vinčanske kulture u istoimenom selu kraj obale Toplice, nedaleko od Prokuplja. Kompleks naselja je iz mlađeg kamenog doba (postojalo je od 5500. do 4700. godine p.n.e). Otkrića iz prve decenije XXI veka ukazuju da je reč o najstarijem metalurškom centru na svetu. Početkom septembra 2009. godine, započela je izgradnja rekonstrukcije neolitskog sela, a postoje ideje da se lokalitet turističkim vozom poveže sa Prokupljem, Kuršumlijom i Đavoljom Varoši.

Sveta Petka u Ribarci

Jedna od najpoštovanijih i najposećenijih crkava u Bosilegradskom kraju je Sveta Petka u selu Ribarci. Građena je krajem XIX veka u vizantijskom stilu, oslikana spolja i iznutra.

Snimatelj: Periša Đinđić

Autor: Miodrag Zupanc