Enciklopedija za radoznale

Vojni manastir

Manastir Svete Petke Iverice se nalazi u Sićevačkoj klisuri. Istorija upućuje da su stari manastir u XIV veku osnovali monasi iz gruzijskog manastira Iviriona sa Svete Gore. Današnju crkvu Svete Petke podigli su 1898. godine inžinjerske jedinice srpske vojske. Ukazom kralja Aleksandra I Obrenovića od 19. februara 1901. godine za starešinu manastira vojnog Sv. Petke postavljen je vojni sveštenik, a nekoliko godina kasnije manastir je dobio ime "Kraljevski srpski vojni manastir Sv. Petka Iverica". U istoriji srpske pravoslavne crkve nije poznat još jedan ovakav primer.

Jelašnička klisura

Jelašnička klisura se stavlja pod zaštitu kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava se u i kategoriju radi očuvanja staništa prirodnih retkosti, endemoreliktnih vrsta Srpske i Natalijine ramondije (Ramonda serbica Pancic, Ramonda nathaliae, Pancic), kao i 39 mezijskih, 20 balkanskih i 6 ilirskih endema i subendema i očuvanja posebne prirodne vrednosti koju čine Jelašnička reka sa bogatom i raznovrsnom morfološkom ornamentikom. Specijalni rezervat prirode ''Jelašnička klisura'' pripada Opštini Niška banja.

Sv. Kirik i Julita

Manastir Sv. Kirik i Julita kod sela Smilovci, u narodu je poznat kao manastir "Sv. Ćirik", podignut je 1839. godine na temeljima hrama koji je ranije postojao. Manastir je zidao majstor Nikola-Kola iz Boljevdola. Godine 1925. u manastir su došle monahinje Ruskinje. Njih 40 prispelo je iz Beserabije i tako je formiran prvi ženski manasrtir u niškoj Eparhiji. Posle Drugog svetskog rata manastir je napušten. Danas je dosta ruiniran, ali dolaskom dveju monahinja i angažovanjem lokalnog stanovništva i SO Dimitrovgrad polako počinje da vraća pređašnji sjaj.

Zaplanje

Kako mu samo ime kaže, je planinski kraj i pripada prostoru koji se naziva jugoistočna Srbija. Ova oblast je oivičena Planinama nalazi se između Suve planine, s jedne strane i Seličevice, Babičke Gore i Kruševice sa druge strane i najvećim delom poklapa se sa područjem opštine Gadžin Han. Zaplanje pripada grupi opština brdsko-planinskog područja jugoistočne Srbije. Ovde se smenjuju brežuljci sa brdima, a ova sa planinskim stranam i grebenima. Gornji Dušnik sa velikim izvorištem i 18 sačuvanih vodenica je najveće i najzanimljivije selo u ovom kraju.

Snimatelj: Periša Đinđić

Urednik i reditelj: Miodrag Zupanc