TV prozor

Međunarodni dan sećanja na žrtve holokausta ustanovljen je 1. novembra 2005. godine rezolucijom Generalne skupštine Ujedinjenih nacija, u znak sećanja na dan kada su vojnici sovjetske Crvene armije 1945. godine oslobodili koncentracioni logor Aušvic-Birkenau.

Staro sajmište - istorija arhitektonskog kompleksa Staro sajmište nastalog 1937. godine kao delo grupe autora. Zamišljen kao sajamski kompleks posle bombardovanja 1941. godine je pretvoren u logor Staro sajmište-Zemun. Pedesetih godina, ratom oštećeni kompleks postaje utočište značajnih umetnika u posleratnom periodu srpske i jugoslovenske likovne scene. Evo nekoliko citata iz izlaganja učesnika emisije. Marta Vukotić Lazar: "U Zanatskom domu u Beogradu 1936. godine izloženi su prvonagrađeni, drugonagrađeni i uopšte radovi koji su pohvaljeni za izradu Beogradskog sajmišta. Prvu nagardu je dobio Ignjat Popović, drugu Milan Zloković, a treću student iz Berlina Milorad Pantović, koji će inače biti projektant ovog sadašnjeg Beogradskog sajma. Međutim vrlo brzo se ispostavilo da postoje neke nejasnoće u okviru tog konkursa i onda je Društvo za priređivanje sajma odlučilo da napravi sopstveni biro, da u tom birou angažuje tadašnje mlade arhitekte Milivoja Tričkovića, Đorđa Lukića, Rajka Tatića. Oni su za svoj rad izrade opšte dispozicije paviljona, dobili nagradu, odnosno orden..." Darko Tatić, sin arh. Rajka Tatića: "Velika atrakcija bila je Aeronautička izložba, na kojoj se sa visokog tornja skakalo padobranom. Ja sam kao dete to gledao i time bio fasciniran, imao sam tada 5-6 godina. Izložbe su se nizale jedna za drugom i prolećne i jesenje, izlagači su dolazili sa svih strana sveta, bez obzira što se već kuvao rat. Ali najstaršnije je to, ako posmatrate Aeronautičku izložbu, svi su bili u opštem bratskom zagrljaju, budući neprijatelji, jedni drugome hvalili svoja dostignuća kako će da ubijaju.." Milan Koljanin: "Ratna istorija Beogradskog sajma tragičnog aprila 1941. godine kada je stradao u bombardovanju Beograda, na jedan specifičan način. Jugoslovenska vojska je minirala i digla u vazduh most Kralja Aleksandra koji je u blizini prostora Beogradskog sajma, tako da je ta snažna detonacija donekla i oštetila paviljone beogradskog sajma, koji nekoliko meseci nisu imali nikakvu funkciju sve do kraja oktobra 1941. godine. Tada je Nemačka komanda u okupiranoj Srbiji odlučila, da prostor Beogradskog sajma upotrebi za centralni nemački logor na teritoriji okupirane Srbije. Počevši od 8. decembra 1941. godine počelo je interniranje svih Jevreja, žena i dece i staraca iz Beograda, zatim i iz svih drugih krajeva Srbije, internirano je oko 6.400 Jevreja. Tu su internirane i porodice Roma koji su takođe streljani tokom jeseni 1941, njih oko 600..."

- Učesnici: istoričar umetnosti Marta Vukotić Lazar, reditelj prof. Darko Tatić, istoričar mr. Milan Koljanin
- Snimatelj Veljko Jevtović, snimatelj zvuka Milan Đorđević, grafička obrada Valentina Danilović, Snežana Vranjković; montažer Ksenija Savićević, autor Maja Skovran
- Premijerno emitovano u "Trezoru" 09.05.2006; Redakcija za istoriografiju

Otkrivanje spomenika, odlomak - Rečima novinarke Sonje Đurić, počinje direktan prenos 21. april 1995: "Dragi gledaoci, naše kamere se nalaze na levoj obali Save, između dva mosta, Brankovog i železničkog, na mestu gde se pre više od pedeset godina nalazio koncentracioni logor Sajmište, a danas se uzdiže spomenik koji je Beograd podigao u znak pijeteta prema hiljadama nevinih stradalnika koji su ovde izgubili život. Danas, povodom sećanja na žrtve genocida i pedeset godina pobede nad fašizmom na ovom mestu održaće se svečanost. Predsednik Savezne republike Jugoslavije Zoran Lilić otkriće spomenik i položiti venac. Vence će položiti i delegacije Srbije, vojske Jugoslavije, grada Beograda, Sekcije Logora sajmište, SUBNOR-a Jugoslavije, Srbije i Beograda, rezervne starešine, delegacije Jevrejske opštine i mnogi drugi..." Zbog ograničenog termina, emitujemo samo drugi deo snimka direktnog prenosa koji se odnosi na muzičko-scenski program pored otkrivenog spomenika, delo vajara Miodraga Popovića. Program počinje izvođenjem Vukdragovićeve kantate "Besmrtna mladost", a zatim čitanjem istorijskih dokumenata, nemačkih i domaćih policijskih izveštaja, pisama zatočenika...

- Učesnici: Petar Banićević, Petar Kralj, Milan Mihailović, Jasmina Ranković Avramović; horovi Vojske Jugoslavije, "Braće Baruh", solista Miodrag Jovanović, bariton; Simfonijski orkestar, dirigent Pavle Medaković

- Glavni kamerman Vlastimir Banković; kamermani Slobodan Obradović, Milan Pavlović, Periša Đinđić, Igor Milićević, asistent režije Radoslav Herceg, sekretarica režije Ivana Cekić, pomoćnik reditelja Nada Čolić Ilić, video mikser Sonja Ivezić, reditelj Slobodan Radović
- Direktan prenos 21. april 1995, RTS-Televizija Beograd

Urednice Marijana Cvetković, Milena Jekić Šotra