Moja lepa Srbija: Žagubica, drugi deo

Žagubica se nalazi u kotlini, na nadmorskoj visini od 300 do 400 metara. U varoši živi oko 3.200 stanovnika, pretežno Srba i u manjem broju Vlaha. U nekim selima, kao što je Osanica, žive isključivo Vlasi.

Homolje lepotom prirode pruža izvanredne uslove za razvoj turizma. U ovom kraju nema industrije koja bi mogla biti opasnost za ekološki zdravu i čistu prirodnu okolinu. Šumarstvo, poljoprivreda i stočarstvo ostaju okosnica razvoja tog kraja koji je iz tih razloga sve privlačniji za domaće i strane goste.

Jedini ozbiljniji privredni potencijal je proizvodnja mrkog uglja u Jasenovcu kod Krepoljina. Taj rudnik je privredna uzdanica Žagubice.

Na proplancima homoljskih planina, u srednjem pojasu Beljanice i danas se mogu sresti bačije i katuni. Torovi za ovce i koze i priprema prvoklasnog sira kao da su prespavali vekove. Živi se i čuva stoka na starinski, nomadski način, što miriše na tihu usamljenost i neizmernu slobodu i za čoveka i za stoku.

Nova interesovanja stanovnika zatvorila su stare šrkipave reze na radnjama. Od mnogih ćurčija, užara, sarača, terzija, vunovlačara, opančara, potkivača i kovača, ostali su retki pojedinci koji uprkos svemu čuvaju zanatsku tradiciju svojih porodica i sve više su deo turističke atrakcije.

O prošlosti ovog kraja govore i brojni manastiri i hramovi u Braničevu, počev od najstarije Trške crkva koja je podignuta u 13. veku, na četvrtom kilometru puta od Žagubice ka Petrovcu na Mlavi, zatim manastir Gornjak, zadužbina kneza Lazara iz 14. veka, podognut na ulazu u Gornjačku klisuru. U Ribarskoj klisuri, na samom ušću Osaničke reke u Mlavu, nalazila se stara crkva Šupljaja, zadužbina kneginje Milice. U selu slikovitog imena Bliznak nalazi se Crkva Svetog Marka i takozvani Markovdanski zapis. Isti takav zapis postoji i u selu Izvarica što upućuje na dva ista plemena koja su nekada davno osnovala dva susedna sela. Nije čudo što je jedno od njih dobilo naziv Bliznak. U selu Osanica, u kome žive Vlasi, nalazi se Crkva Svetog Ilije, a u samoj Žagubici je Crkva Svete Trojice.
Žagubica nastavlja svoj put od ruralnog ka urbanom naselju. Deli sve vrednosti novog doba i čuva svoju bogatu prošlost i tradiciju. Prostrano, zeleno polje Homolje, toplinom tradicionalnog kućnog praga i doma otvorenih dveri, okuplja sve ljude ovog kraja, bili oni Srbi, Vlasi, Romi ili neki drugi žitelji i namernici.

Urednik: Vladimir Novaković
Autor teksta: Dragan Stojanović
Snimatelj: Pavle Tanasijević
Montažer: Jakša Bakočević