četvrtak, 25. okt 2018, 13:23
Nauka 50: Teorema
Zašto se teorema smatra suštinskim matematičkim izazovom? Kome se pripisuje najveći broj teorema? Koja je odigrala najpresudniju ulogu u istoriji? Godišnje se dokaže 250.000 teorema, koliko još ima nedokazanih i nedokazivih teorema? Zašto je Fermaova poslednja teorema 350 godina ostala nedokazana? Zbog čega je Arhimed, s vremena na vreme, svojim kolegama slao netačne teoreme? Po čemu je važna teorema o četiri boje?
Pedeset ni po čemu nije osobit broj, ali nije ni nezanimljiv. Pitagorejci ga nisu slavili, iako su brojevima pripisivali božanska svojstva. Ni savremeni matematičari ga ne izdvajaju. Deljiv je sa 1, 2, 5, 10, 25 i sa samim sobom, rimski se piše kao veliko latinično slovo L, u računarskom ili digitalnom obliku to je niz od 110010, u "Kabali" postoji 50 kapija mudrosti i 50 kapija nečistoće, u religiji - pa i u svakodnevnom životu - obeležava veliki jubilej, u procentima označava savršenu polovinu, u fizici je jedan od sedam "magičnih brojeva" koji predstavljaju zbir izuzetno čvrsto povezanih protona ili neutrona u jezgru atoma, a u hemiji je to atomski broj kalaja. U sledećim sedmicama naši sagovornici razotkriće vam šta svaki od navedenih pojmova oličava u duhu najnovijih naučnih saznanja i u svetlu najdrevnijih tumačenja.
Teorema je ideja čija se istinitost može dokazati principima deduktivnog zaključivanja. Razlikuje se od aksioma po tome što se njena istinitost može utvrditi i za to služi postupak dokazivanja, odnosno izvođenja dokaza. Teorema je matematičko tvrđenje koje se može i mora dokazati da bi se smatralo tačnim. U ovoj epizodi "Nauke 50" tajne teorema, autoru serije Stanku Stojiljkoviću otkriva prof. dr Stevo Todorčević.
Profesor Todorčević je srpsko-kanadski matematičar. Redovni je član Srpske akademije nauka i umetnosti i profesor Univerziteta u Torontu na odeljenju prirodnih nauka i inženjeringa. Pored toga, ima status starijeg naučnika u francuskom Centru za naučna istraživanja. Uživa ugled jednog od najboljih srpskih matematičara i vodećeg matematičara u oblasti teorije skupova i matematičke logike na svetu.
Autor serije: Stanko Stojiljković
Urednik serije: Aleksandra Daničić
Montaža: Vladimir Jović
Režija: Milica Mitrović
komentari