Enciklopedija za radoznale

Povlenske kamene lopte

Kamene kugle koje se nalaze u zabitim jarugama planine Povlen, kod Valjeva, decenijama privlače meštane i namernike. Oko njih se raspredaju razne priče. Na istočnoj strani Malog Povlena, na izvorištu reke Zabave, ima čak tridesetak kamenih kugli, prečnika od 15 centimetara, do dva metra. Nastanak kugli objasnili su dr Divna Jovanović i Ivan Filipović iz Geološkog zavoda Beograda.

Lapidarium

Timacum Minus (Ravna, Kuline ili Gradište) su ostaci rimske naseobine čiji temelji datiraju iz prvog veka naše ere i traju kasnije do Justinijanove obnove carstva u VI veku. Lokalitet se nalazi nadomak sela Ravne, severno od Knjaževca. Smatra se da je ovde u početku bio vojnički logor rimskih legionara, koji je kasnije u III i IV veku prerastao u tvrđavu sa kulama. Na osnovu izvađenih stela iz temelja u etno-parku u Ravni sačinjena je dragocena lapidarijska zbirka spomenika koji govore o žiteljima ove naseobine - Latinima.

Voznesenje u Osečini

Stara crkva u Osečini podignuta je početkom XVIII veka. Prvobitno je bila posvećena Sv. Georgiju, a od 1765. godine Sv. Vaznesenju Gospodnjem. Svedok je srećnih i nesrećnih događaja, života i smrti, stradanja i uzdizanja. Crkvena porta je bila mesto okupljanja građana za vreme vašara, praznika i svetkovina. Zidana je od kamena, a pokrivena drvetom i predstavlja prelaz od drvenog prema hramu sazidanom od čvrstog materijala. U raznim ratovima stradale su stare ikone i religijski predmeti kao i većina dokumenta.

Šabačka čaršija

Šabac, jedan od naših prvih, evropski urbanih, gradova ponosan je na svoju čaršiju. U Glavnoj čaršiji su bile najvažnije zgrade, pre svega konaci, kao što su konak Gospodar Ante Bogićevića, Gospodar Jevrema i Sime Slome (konak Luke Lazarevića). Od vremena kada je u Gospodarskom konaku smeštena opština, ulica se naziva i Pravitelstvenom ulicom. Ovde su živeli Jevrem Obrenović, Miloš Bogićević, Miloš J. Obrenović, Luka Lazarević, Laza Lazarević, Vera Blagojević, Mavid Popović, a nalazile su se slavne kafane: Amerika (Despota Rakića), Devet direka (Jugoslavija, Ace Kneževića), Uživacija, Velika Srbija, Podrinje, Hotel Grand, kafana Velika Kasina..

Urednik: Ljiljana Mijatović
Autor: Miodrag Zupanc