Enciklopedija za radoznale

Vila Rustika

Arheološko nalazište Anine kod Lajkovca čuva najveće očuvano rimsko imanje s kraja trećeg i početka četvrtog veka nove ere - vilu Rustiku. Ostaci građevina, prostiru se na 4.000 kvadrata, sa zidovima koji su bili osam metara visoki, sa sistemom za grejanje i ostacima nekropole i rimskog puta. Istraživanje pokazuje da je ogromna latifundija, na više od 30 hektara, snabdevala rimsku vojsku koja je čuvala granicu.

Ribnica

Reka Ribnica pripada slivu Kolubare u koju se uliva kod Divaca u blizini Mionice. Dužina Ribničke klisure - kanjona je 10.250 m od sastavnica Manastirice i Paklešnice do sela Paštrić, tu je reka je isekla preko 200 m duboku klisurastu dolinu meanderskog karaktera.
U kanjonu ima više zaštićenih pećina.

Kalenić

Kalenić jedan je od najlepših manastira moravskog stila, ime je dobio po dugačkoj Kalenićkoj reci koja protiče južnom stranom brdovitog Levaca i uliva se u Veliku Moravu. Nalazi se blizu Trstenika, na kraju lokalnog puta preko Velike Drenove i Oparića. Manastir Kalenić je između 1413. i 1417. godine podigao protodovijar Bogdan, čija je dužnost bila da vodi finansije despota Stefana Lazarevića.

Knjige Stepanjske crkve

Najstariji pisani pomen o crkvi, koja je u literaturi poznata i kao nepričavska i bajevačka, je iz 1722. godine. Kao manastir se prvi put pominje 1778, a poslednji put 1840. godine. Za ovu crkvu su vezana imena uglednih slikara valjevskog kraja, koji su za hram uradili ikone koje su postavljene na ikonostasnoj pregradi 1796. godine: Petar Nikolajević Moler, Aćim Popović i dr, kao i ime čuvenog Hadži-Ruvima, za koga se pretpostavlja da je isklesao minijaturni duborezni krst koji se ovde čuva i ilustrovao crkvene knjige.

Urednik: Ljiljana Mijatović
Autor: Miodrag Zupanc