Enciklopedija za radoznale

Taorske vodenice i vrela

Za Taorska vrela kažu da su nekad bila atraktivnija i lepša od Plitvičkih jezera. Iako su se nekad nalazila na svakom turističkom prospektu Srbije, ovo čudo prirode na Povlenu je zaboravljeno. Milutin Dedić, slikar, smatra da osnovnu vrednost Taorskih vrela čini izvorska pećina zanimljivih hidromorfoloških odlika, sa nizom slapova i vodopada i ostatcima starih vodenica kao autentičnih objekata narodnog graditeljstva.

Manastir Gornjak

Manastir Gornjak nalazi se u Gornjačkoj klisuri, između Žagubice i Petrovca na Mlavi. Gradnja manastira završena je 1380. godine, a ktitor je bio knez Lazar. Od najstarijih građevina sačuvane su glavna crkva posvećena Vavedenju, i mala kapela u pećini, posvećena sv. Nikoli. Svojom arhitektonskom celinom Gornjački manastir pripada moravskoj školi.

Valjevska bolnica

Ratna bolnica u Valjevu postala je simbol požrtvovanosti i humanosti tokom Prvog svetskog rata. Valjevo je po svom položaju i blizni fronta, u Velikom ratu bio glavni centar za prijem ranjenika, izbeglica, zarobljenika i obolelih. Zbog loših higjenskih uslova pojavio se i pegavi tifus. Od decembra 1914. do maja 1915. godine epidemija pegavog tifusa toliko je uzela maha da je ceo grad postao bolnica. Oko devet i po hiljada žrtva podleglo je posledicama strašne epidemije pegavca. Pored srpskih lekara učestvovale su medicinske misije iz više evropskih zemalja i Amerike. Na inicijativu uglednih Valjevaca, u Hirurškom paviljonu nekadašnje ratne bolnice, osnovan je Memorijalni centar.

Urednik: Ljljiljana Mijatović.
Autor: Miodrag Zupanc.