U spomen velikom ratu: Srbija i veliki rat

Serija je snimana da bi se oni stariji setili, a oni mlađi saznali sudbinu svojih predaka, i da bi iz te sudbine izvukli pouke. Građena je objektivno, određena velikom vremenskom distancom, sledstveno činjenicama do kojih su autori mogli da dođu. Iskorišćena je dosad neviđena količina arhivskog materijala, u razmeri u kojoj bi i najveće svetske televizije mogle da nam pozavide. Što je još važnije, ta arhiva kreativno je primenjena, u nastojanju da se događaji ne samo ilustruju već i objasne. Nekadašnji neprijatelji tretirani su ravnopravno s našim vojnicima, njihova tragična sudbina nije prećutana. Viteški postupci i zločini takođe nisu prećutani, a autori su se trudili da sve događaje uklope u šire, univerzalne istorijske tokove. Serija ima i angažovanu dokumentarističku notu - prikazivanjem zaboravljenih događaja, ljudi i njihovih dela, tadašnjeg stanja spomenika i, još važnije, prateći stanje svesti ovog naroda kroz proteklih 100 godina, nadamo se da ćemo nekoga ipak pokrenuti na akciju ili bar razmišljanje.

Tema serije je neuobičajeno viđenje Prvog svetskog rata: naime, ona se bavi pitanjem kako smo se sećali Velikog rata u vremenima od 1919. do 1941, a po posledicama i kasnije. Kroz teme podizanja spomenika, uređivanja vojničkih grobalja i spomen-kosturnica, kroz književne i druge umetničke obrade zlosrećnih, ali i herojskih ratnih dešavanja, saznaje se puno o samim događajima, ali i o novonastalim uslovima u Kraljevini SHS, kasnije Jugoslaviji, koji su se i te kako odrazili na zvaničnu sliku rata. Naime, rat koji je doveo do ujedinjenja južnoslovenskih naroda koji su ratovali na suprotstavljenim stranama upravo zbog toga morao je biti specifično tretiran od strane državne ideologije pa, na izvestan način, i zapostavljen.

Serija predstavlja rezultat osmogodišnjeg rada koji su 1997. godine započeli dr Miroslav Savićević, scenarista serije, i Nebojša Savićević, docent Fakulteta dramskih umetnosti -reditelj i koscenarist. Ideja za seriju i početni stručni tekst došli su od istoričarke mr Olge Manojlović, čiji je magistarski rad obrađivao temu "Tradicije Prvog svetskog rata u beogradskoj javnosti od 1919. do 1941.", pa je serija preliminarno i bila ograničena na glavni grad. Međutim, potreba da se dešavanja u beogradskoj sredini povežu sa onim širim, na teritoriji cele države, pa i van nje, nametnula je širenje serije, tako da je ona, prateći put srpskih ratnika, snimana širom Srbije i Crne Gore kao i u šest drugih evropskih zemalja - od Češke pa do Grčke. Takođe, obavljena su naknadna istraživanja istorijske građe, pri čemu je, pored scenarista, značajan doprinos dao istoričar dr Nebojša Popović.

Snimana na stotinama lokacija, uz pomoć mnogobrojnih mesnih muzeja, lokalnog stanovništva, ambasada i naših ljudi koji žive u inostranstvu, kao i dobronamernih žitelja stranih zemalja u kojima još postoje srpska znamenja, uspela je da objedini preostale tragove Prvog svetskog rata, često zatečene u trenucima na ivici nestanka.

Urednik: Mladen Mijanović

Scenario: dr Miroslav Savićević i Nebojša Savićević

Montaža: Ksenija Savićević

Reditelj: Nebojša Savićević