Enciklopedija za radoznale

Manastir u Vitovnici

Manastir je podigao srpski kralj Milutin, koji je vladao od 1282. do 1321. godine. Nalazi se kod sela Melnice, od Petrovca na Mlavi udaljen je10 kilometara. Ime manastira se prvi put pominje 1537. godine. Krajem 18. veka dozidana je priprata. Osnova manastira je krstoobrazna, a sama crkva sastoji se od dva dela. Godine 1865. umesto starih fresaka urađene su nove.

Septimije Sever

U centru Bele Palanke nalazi se rimski spomenik jedinstven u našoj zemlji. Istražujući ostatke rimskog grada Remezijane, arheolozi su ga pronašli na lokaciji stare pijace u Beloj Palanci. Posvećen je rimskom imperatoru Septimiju Severu. u kamenu je uklesan tekst koji objašnjava: U Remezijani upravnik provincije Kvint Anicije Faust diže spomenik posvećen Septimiju Severu i njegovom sinu Karakali i Juliji Domni, 202. godine.

Veći broj istoričara i arheologa bavio se pitanjem povoda za podizanje ovog spomenika. K. Pač je izneo pretpostavku da je u Remizijani držan Sabor gornjomezijskih gradova i da su tom prilikom ukazane počasti caru i carici.

Vidlič

Vidlič je planina u Srbiji i Bugarskoj, istočno od Pirota, između tokova Nišave i Visočice, pritoke Temštice (Temske). Najviši vrhovi su Basarski kamen - 1377 m, Velika stena - 1329 m, Golemi vrh - 1371 m, Smilovski kamen - 1348 m. Iako viši od Zlatibora, šumovitiji od Golije, lako dostupan kao Avala, na nekim mestima strm i izazovan kao Mosor ili Rumija, bogat lekovitim biljem bar kao Rtanj i Ozren zajedno, Vidlič je malo poznat i opisivan. Nekada brojna stočarska sela su opustela. Vidlič retko posećuju čak i planinari.

Bele vode

Istraživanjima na arheološkim lokalitetema Belovode i Belolice nedaleko od Petrovca na Mlavi dokazano je da je vinčanska kultura od samog svog početka, sredinom petog milenijuma pre naše ere, poznavala obradu metala, što znatno pomera vremenske granice nastanka bronzanog doba.

Snimatelj: Periša Đinđić

Stručni saradnik: Milutin Dedić

Autor: Miodrag Zupanc