Enciklopedija za radoznale

Spomenik u porti - U porti šabačke pravoslavne crkve, iznad spomen-kosturnice, stoji vredan spomenik podignut u čast izginulima u balkanskim i Prvom svetskom ratu. Delo je vajara Dinčića a otkriven je 1934. godine. Spomenik je svedočanstvo pokolenjima o stradanjima koja je Šabac, zbog svog mučeništva nazvan Srpski Verden, preživeo početkom XX veka.

Jovanja - Manastir Jovanja se nalazi u selu Zlatarić, sedam kilometara udaljenom od Valjeva, na putu za Poćutu i Bajinu Baštu, i posvećen je rođenju Sv. Jovana Krstitelja. Crkva manastira Jovanja podignuta je najverovatnije krajem XV ili početkom XVI veka.

Grčko groblje - Grčko vojničko groblje na Metljavici iznad Pirota jedinstveno je u Evropi. Tu su sahranjeni grčki vojnici stradali krajem 1918. i početkom 1919. godine, od jake zime. Njihove kosti, razbacane po okolini Pirota, sakupila je i smestila u grobnicu 1923. godine srpska snaha Katarina Levandis, koja se udala za srpskog vojnika, Piroćanca, u vreme boravka naše vojske u Solunu posle albanske golgote. Spomenikom kulture groblje je proglašeno 1992. godine.

Jolića vodenica - Od 27 vodenica koliko je na Kolubari postojalo od Valjeva do Obrenovca, Lajkovačka vodenica je poslednja u kojoj se na sedam kamenova melje žito. Napravljena je pre 300 godina, a na sadašnjem mestu stoji od 1895. godine. Vodenicu su podigli Velisav Čenčarević iz Rubribeze i Mitar Jovanović iz sela Lajkovca. Najveća je vodenica u Srbiji koja još uvek melje.

Izvor - Izvor, seosko naselje u opštini Bosilegrad, nalazi se na četiri kilometra severoistočno od grada, uz granicu sa Republikom Bugarskom, u podnožju planine Rudine. Selo Izvor je poznato po veoma dobro očuvanim starim kućama, koje više pripadaju gradskoj nego seoskoj arhitekturi, i po neobično prostranoj i lepoj crkvi Svete Trojice iz 1834. godine, jednoj od najvećih na jugu Srbije.

Snimatelj: Periša Đinđić

Stručni saradnik: Milutin Dedić

Autor: Miodrag Zupanc