Enciklopedija za radoznale

Prota Dušan Patijarević priča kako su meštani Brankovine mobom (dobrovoljnim radom) obnovili spomenik iz Prvog srpskog ustanka, uredili prostor i prilaze kamenom obeležju podignutom pre 60 godina, na Brankovačkom visu, gde je je 27. februara 1804. godine prota Mateja Nenadović pobio barjak oko koga se okupilo jezgro ustaničke vojske zapadne Srbije u Prvom srpskom ustanku.

Gamzigrad

Gamzigrad je arheološko nalazište kod Zaječara antičke rimske carske palate Feliks Romulijane koja se od 29. juna 2007. nalazi na UNESKO-voj listi svetske baštine. To je rezidencija rimskog cara Gaja Valerija Maksimijana Galerija ( 293-311. g.), zeta Dioklecijanovog. Po majci Romuli nazvao ga je Romulijana. Felix Romulijana je moćan grad, na 6,5 ha, sa oko 20 utvrđenih kula. Unutar se nalazi ostaci raskošne palate, dva paganska hrama, tri hrišćanske crkve i druge građevine; podni mozaici se svrstavaju među najbolja ostvarenja kasnoantičkog doba u Evropi.

Most Ljubavi

Beli most - najpoznatiji vranjanski most - ili most ljubavi je podignut 1844. godine. Most se nalazi iznad Vranjske reke, u ulici Devet Jugovića. Legenda kaže da je most podigla majka turkinje Ajše u spomen nesrećne ljubavi njene ćerke i srpskog pastira Stojana.
O značaju ovog mosta za grad svedoči I to da se on nalazi i na grbu grada Vranja.

Stečci

Srednjevekovna nekropola u blizini Priboja, nekada je brojala više od trideset stećaka, nažalost zub vremena i nepoznavanje vlastite istorije učinilo je svoje. Na lokalitetu danas postoji još oko dvadesetak loše sačuvanih stećaka, od kojih se nekolicina ističu svojom lepotom.

Remizijana

Ekipa Zavoda za zaštitu spomenika kulture intezivno radi na više lokaliteta na severnoj periferiji Remizijane, antičke Bele Palanke. U antičkim izvorima i u arheološkoj literaturi Remizijana slovi kao jedan od velikih antičkih gradova, ali nažalost, do sada nije sistematski istraživana, osim onoga što se nalazi u centru grada. Vrlo malo se zna o Remizijani i ova istraživanja će dopuniti saznanja kakav je značaj Remizijana imala u punom procvatu.

Hotel Evropa

U centru Kuršumlije nalazi se zapušteno zdanje nekadašnjeg hotela Evropa. Sagradjen je 1892. godine kao hotel sa osam gostinskih soba i radio do polovine šezdesetih godina proslog veka. Ugostio je mnoge značajnike, u njemu je prenoćio Kralj Petar I sa svitom,

Branislav Nušić često boravio dok je službovao na Kosovu i tu pronašao inspiraciju za komediju Sumnjivo lice. Ovo je najreprezentativniji ugostiteljski objekat u gradu, sa najduzom tradicijom i osobitom arhitekturom, pa ga treba zastititi i vratiti mu nekadasnje funkcije.

Snimatelj: Periša Đinđić

Autor: Miodrag Zupanc