Enciklopedija za radoznale

Rimska tvrđava na Dunavu

Na visokoj steni iznad Dunava, na Karatašu, u blizini Kladova, nalaze se ostaci Diane, jednog od najvećih i najočuvanijih rimskih i ranovizantijskih utvrđenja (kastruma) na Dunavu. Utvrđenje Diana izgrađeno je od kamena tesanika u vreme cara Trajana, verovatno 100-101. godine, istovremeno sa prokopavanjem kanala, kada je omogućena bezbednija plovidba Dunavom.

Zlatni jelen

Jedna od najstarijih građevina u Beloj crkvi je sagrađena 1785, u vreme i po građevinskim propisima Vojne granice. Prvobitno je bila u funkciji gostionice koja se zvala "Zlatni jelen". Kasnije je korišćena kao privatna trgovačka i stambena zgrada, a zatim kao Vatrogasni dom.

Markovo kale

Markov grad je tvrđava koja se nalazi 4,5 km severno od Vranja, na starom putu Vranje - Leskovac, u klisuri Gradske reke na nadmorskoj visini od oko 750 metara. Po nekim izvorima to je bio grad Kraljevića Marka, a drugi tvrde da se grad neko vreme zvao Golubinje. Naknadnim ispitivanjima utvrđeno je da su temelji utvrđenja iz perioda cara Justinijana. U pisanim zapisima pominje se u 13. veku. Turskim zvanični popisi, nazivaju je "Kale-i Ivraniya" - tvrđava Vranje.

Crnok

Crnok je planina u opštini Bosilegrad, među planinarima je popularna zbog raskošnog vidikovca odakle se vidi veliki deo južne Srbije, Makedonija i Bugarska. Prepuna je borovnica i divljih malina. Na njoj je smešten repetitor.

Mesić

Manastir Mesić je, najverovatnije, sagradio neko iz porodice Branković u XIII veku. Na ktitorskom mestu u manastirskoj crkvi je freska sa portretom despota Jovana Brankovića. Crkva je građena u tradicionalnom raškom stilu kao jednobroda građevina sa kupolom i pravougaonim pevnicama uz uticaje moravskog stila gradnje. U XVIII veku manastir dobija reprezentativni izgled kakav ima i danas. Zidno slikarstvo čine tri sloja fresaka nastalih od XVI do XIX veka.

Snimatelj Periša Đinđić, autor Miodrag Zupanc.