U današnjoj epizodi, pratićemo glavne aktere građanskog rata, pokušavajući da razumemo brojne uzroke za bratoubilački rat na prostoru bivše Jugoslavije.

Ako je istina da dušu jednog grada i države, čine njegovi ljudi, onda je jasno zašto je građanski rat, koji je u Jugoslaviji buknuo paralelno sa nacističkom okupacijom, verovatno najbolnija i za pripovadača najkomplikovanija tema u istoriji Beograda.

Bratoubilački rat, nalik na pomahnitali voz - klanicu, imao je bezbroj vagona u kojima su se dešavale separatne bitke i sukobi, dok je celokupna kompozicija užasa, vučena lokomotivom nacističkog ludila, na teritoriji kraljevine južnih Slovena, pokazala svoja najgora odličja.

Uzroci za građanski rat u Jugoslaviji su brojni, ali ćemo ovde, obratiti pažnju na jedan predratni događaj koji mu je svakako doprineo.

Bila je sreda, 20. jun, 1928. godine, lep i sunčan dan.

U danas nepostojećoj zgradi konjičke kasarne, u ulici kneza Miloša u Beogradu, zasedala je Skupština kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Sednica je otpočela protestima hrvatskih poslanika, uznemirenih, jer je na predhodnom zasedanju, prećeno ubistvom njihovog vođe, Stjepana Radića.

Hrvatski poslanik Ivan Pernar, je dobacio srpskim kolegama, kako "nisu na Kosovu, već u parlamentu". Razmenjivane su psovke i pretnje. Kad je Pernar dodatno i drsko ponudio da "Srbi izračunaju koliko su krvi prolili u Prvom svetskom ratu, i da im se to, već jednom, isplati u zlatu", poslanik Puniša Račić silazi sa govornice, repetira, puca, i ranjava čak pet hrvatskih parlamentraca.

Među stradalima je bio i Stjepan Radić koji će od posledica ranjavanja, umreti pedeset dana kasnije. Događaj je, prirodno, blokirao dalji rad skupštine.

Autor na interesantan način povezuje ličnosti koje su učestvovale u ovom događaju, prateći njihove uloge u krvavom građanskom ratu koji se odigravao paralelno sa nemačkom okupacijom.

Emisija je posvećena: Oslobodiocima Beograda 1944

Autor: Aleksandar Diklić