Ciklus filmova Andreja Tarkovskog

Filmovi Ivanovo detinjstvo (1962), Andrej Rubljov (1966), Solaris (1972), Ogledalo (1974), Stakler (1979) u ciklusu posvećenom Andreju Tarkovskom, posle Ejzenštajna najuticajnijem ruskom sineasti, ukazaće na njegov vizionarski pristup filmskom vremenu i prostoru, kao i posvećenost bioskopu kao poeziji. Iako je tokom karijere režirao osam filmova, svaki od njih je beskompromisno delo u tematskoj nameri i hrabroj formi.

Dugi, spori kadrovi, oslikavanje promena u živopisnoj prirodi, isticanje ljudskog lica u prvi plan, ruralne zgrade i domovi karakteristični su za filmove proslavljenog sineaste. Iako je pripadao visokoj ruskoj inteligenciji, do vremena kada je snimio svoj prvi igrani film Ivanovo detinjstvo-lirsku priču o doživljajima i snovima 12-godišnjeg dečaka, obaveštajca na Istočnom frontu tokom Drugog svetskog rata (u Veneciji nagrađenom Zlatnim lavom za debitantski film), Tarkovski je imao razvijen snažan osećaj za religiju i pravoslavlje.

Naredni film remek-delo sedme umetnosti Andrej Rubljov, nije se dopadao tadašnjoj komunističkoj vlasti zbog otvorene verske tematike, pa je umesto 1966. godine kada je snimljen, film prikazan tri godine kasnije. Maestralno ispričana epopeja prati, kroz nekoliko zasebnih epizoda, život slikara ikona iz 15. veka i prolazeći svetom crkvenog slikarstva, gledaoca vodi kroz prostranstva srednjovekovne Rusije. Kritika ga je ocenila kao najsnažniji istorijski film ikada snimljen.

Godinu 1971. Tarkovski je kreativno iskoristio, adaptiravši naučno-fantastični roman Stanislava Lema Solaris. Za jedini film zasnovan na ljubavnoj priči, koji je na Kanskom festivalu dobio specijalnu nagradu žirija, izjavio je da mu je najdraži u karijeri. Iako se nikada nije direktno mešao u politiku, metafizička preokupacija u Rubljovu, Ogledalu, Stalkeru, prouzrokovala je netrpeljivost od strane Sovjetskih vlasti.

Frustraciju režimom, Tarkovski je opisivao u dnevnicima, a sve to najbolje potkrepljuju činjenice da zbog birokratskih, to jest političkih prepreka nije bio produktivan autor.

U kompleksnom filmu sa najviše autobiografskih elemenata Ogledalo koristio je fragmente sećanja na detinjstvo, pripovedajući o istoriji jedne ruske porodice. Da je Tarkovski slovio za autora koji je fizičko stavljao u metafizičko, potvrdio je naučno-fantastični triler Stalker, zasnovan na motivima romana Piknik pored puta u kome istražuje temu vere i smisla života, bavi se socijalnim realizmom i istrajnošću jednostavnih ljudi kroz sve životne nedaće.